ALES Rehberi

1. Lisansüstü Eğitim Sınavı (LES) nasıl bir sınavdır? Neyi amaçlar?

Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (LES), yüksek lisans veya doktora programlarına başvuracak adayın sayısal, sözel ve mantıksal düşünme (akıl yürütme, muhakeme) becerilerini ölçmeyi amaçlayan bir sınavdır.

Bu nedenle sınavda belirli yükseköğretim programlarında kazanılan yeterlikleri ve bilgileri ölçme amaçlı sorular sorulmaz. Sorular, farklı alanlardan gelen tüm yükseköğretim kurumu mezunlarının cevaplayabilecekleri şekildedir. Sınav Türkçe yapılır.

LES, sayısal ve sözel olarak iki bölümden oluşan yetenek testi şeklinde yapılır. Birinci bölümde sayısal, ikinci bölüm ise sözel sorular sorulmaktadır. Testin her bir bölümü için cevaplama süresi 80 dakikadır. Bu süre değişebilir. Her dönemde bu sürenin ne kadar olduğu test üzerinde belirtilir. Bir bölümün zamanını diğer bölüm için kullanamazsınız. Sözel bölüme ancak herkes sayısal bölümü bitirdikten sonra toplu olarak geçilir.

2. LES’in önemi nedir?

Bütün yükseköğretim kurumlarının lisansüstü programlarına öğrenci seçme ve yerleştirme işlemlerinde LES sonuçları kullanılır. Yükseköğretim kurumları, lisansüstü programlarına öğrenci seçiminde bu sonuçları ne şekilde kullanacaklarını adaylara duyururlar. Yükseköğretim kurumları seçme ve yerleştirme işlemlerinde sadece bu puanlardan yararlanabilecekleri gibi, bu puanları ön eleme amacıyla veya kendi yapacakları sınavın bir parçası olarak da kullanabilirler. Yine YÖK tarafından alınan bir karar gereği olarak lisansüstü başvurularda LES’e verilen ağırlık %50’nin altına düşemez.

Çoğu Yüksek Öğretim Kurumu adayın başvurduğu programın puan türünde 45 standart puandan az LES sonuçları alan adayları değerlendirmeye almazlar. Özellikle 60'ın üzerinde puan alan öğrenciler bir çok üniversitede istediklere bölümlere girebilmek için avantaj elde ederler. 70 üzeri puan alanlar ise istedikleri bölümlere girmede büyük kolaylık sağlamış olurlar.

3. LES sınavı ne zaman yapılır?

LES, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından Mayıs ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki kez yapılır. Sınavlar her zaman Pazar günü yapılır.

4. LES’e kimler başvurabilir?

- Sınav tarihinden itibaren bir yıl içinde herhangi bir lisans programından mezun olabilecek durumda bulunanlar
- Lisans programını bitirmiş olanlar
- Yükseklisans (master) öğrenimini sürdürmekte olanlar
- Yükseklisans (master) diplomasına sahip olanlar
- Doktora öğrenimini sürdürmekte olanlar
- Doktora diplomasına sahip olanlar

Yukarıdaki koşullardan herhangi birine uymadığı tespit edilen adaylar, sınava alınmış olsalar bile bu durumdan doğabilecek hiçbir haktan yararlandırılmazlar.

5. LES'e kaç kişi giriyor?

Sınava giren aday sayısı her dönem değişiyor. Aralık'ta 50 bin üzeri iken Mayıs'ta 100 binin üzerine çıkıyor.

6. LES’e girdim bir daha girmek zorunda mıyım? LES sonucum ne kadar süre geçerli?

LES sonuçları, sınav tarihinden itibaren iki yılık bir süre için geçerlidir.

7. LES'e birden fazla kez girdim. Son aldığım puan mı yoksa en yüksek puan mı geçerli?

Birden fazla kez LES'e girmiş olanlar geçerlilik süresi içerisinde istedikleri sınav sonucunu kullanabilirler. En son girdiğiniz LES puanını kullanma zorunluluğunuz yoktur. Geçerlilik süresi içerisinde en yüksek puana sahip LES sonucunuzu kullanabilirsiniz.

8. LES’e nasıl başvurabilirim? Başvuru sırasında neler yapmam gerekiyor?

Başvuru formalarını için her ilde en az bir adet bulunan genellikle üniversite kampüslerinin içine yerleştirilmiş ÖSYM bürolarından alabilirsiniz. Alacağınız her form için ayrı ücret ödemeniz gerekiyor. Form içerisinde LES Kılavuzu, Başvurma Belgesi, Sınav Ücreti Banka Belgesi ve soru örneklerini içeren kitapçıktan oluşan başvuru evrakı bulunuyor.

Kılavuzda belirtilen kurallara göre dolduracağınız Başvuru Belgesi, sınav ücretinin ilgili bankaya yatırıldığını gösteren banka dekontu ve ÖSYM Kuponunuzu, kılavuzda belirtilen tarihe kadar kendi üniversitenize, mezun iseniz herhangi bir üniversiteye onaylatarak teslim etmeniz gerekiyor.

Bir süre sonra sınava girilecek bina ve salonu gösteren Sınava Giriş ve Kimlik Belgesi, sınavdan önce adayların adreslerine gönderilir.

9. Sınava Giriş ve Kimlik belgem hala elime ulaşmadı? Ne yapacağım?

LES'e başvuran adaylardan Sınava Giriş ve Kimlik Belgeleri sınavdan üç gün öncesine kadar ellerine geçmeyenler, başvurularının geçerli olup olmadığını ÖSYM'den öğrenebilirler ve başvuruları geçerli olan adaylar, ÖSYM Ankara Bürosuna kimliklerini belirten bir belge ile başvurarak Sınava Giriş ve Kimlik Belgesini yeniden çıkartabilirler.

Adayların yenisini çıkartmak istedikleri her belge için ÖSYM'nin T. İş Bankası Güvenevler-Ankara Şubesindeki 114 079 numaralı hesabına LES Kılavuzunda belirtilen ücreti yatırmaları ve bu ücreti yatırdıklarını gösteren dekontu dilekçelerine eklemeleri gerekir.
10. Sınava Giriş ve Kimlik belgemde fotoğrafım hatalı. Ne yapmalıyım?

Sınava Giriş ve Kimlik Belgesindeki fotoğrafta sorun olan adayların bu sorunlarını ÖSYM'ye başvurarak çözmeleri gerekir. Sorununu bizzat ÖSYM'ye gelerek çözmek isteyen adaylar, sınava girecekleri merkeze dönmek zorunda olduklarını göz önünde tutmalı, bu konudaki başvurularını erken tarihlerde yapmalıdırlar.

11. Sınava girerken yanımda neler bulunması gerekir?

Sınava girerken adresinize gönderilen Giriş ve Kimlik Belgesi ve Fotoğraflı ve Onaylı Özel Kimlik Belgesi (Örn: Nüfus Cüzdanı, ehliyet, pasport vs. ) mutlaka yanınızda olmalıdır. Bu iki belgeyi yanında bulundurmayan bir adaylar, gerekçesi ne olursa olsun sınava alınmamaktadır.

Bunun dışında en az iki tane kurşun kalem ve kaliteli bir silgi almanız iyi olur.

12. Sınav sonucunda beklediğimden az puan aldım. Sonuçların tekrar incelenmesi için ne yapmam gerekiyor?

Sınav sonuçlarının yeniden incelenmesini isteyen adaylar, Sınav Sonuç Belgelerinin gönderildiği tarihten itibaren 30 gün içinde, Kılavuzda yapılan açıklamalara uygun bir dilekçe hazırlayıp gerekli ücretin yatırıldığını gösteren dekontu da ekleyerek ÖSYM'ye başvurabilirler.

13. Puanlar nasıl hesaplanıyor?

Yetenek testinin sayısal ve sözel bölümleri ayrı ayrı olmak üzere adayların testteki sorulara verdikleri doğru ve yanlış cevaplar ayrı ayrı toplanır. Sınavda 4 yanlış 1 doğruyu götürür.

Tüm adayların sayısal ve sözel bölümlerin her birinden aldıkları ham puanların ortalaması ve standart sapması ayrı ayrı hesaplanır ve adayların ham puanları, ortalaması 50, standart sapması 10 olan standart puanlara dönüştürülür. Böylece her aday için Sayısal Standart Puan ve Sözel Standart Puan hesaplanır. Bu standart puanlar kullanılarak her aday için sayısal ağırlıklı (LES-SAY), sözel ağırlıklı (LES-SÖZ) ve eşit ağırlıklı (LES-EA) olmak üzere üç ayrı LES puanı hesaplanır.

Ağırlıklı LES puanlarının hesaplanmasında, Sayısal Standart Puan ve Sözel Standart Puan aşağıdaki tabloda gösterilen katsayılarla çarpılır.

LES Puanı Sayısal Standart Puan Sözel Standart Puan
LES - SAY
0,7 0,3
LES - SÖZ
0,3 0,7
LES - EA
0,5 0,5





Ayrıca LES sonuçları, adayların adreslerine Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanmış bir sınav sonuç belgesiyle gönderilir. Bu belgede adayların sınavın her iki bölümüne ait doğru ve yanlış cevap sayıları, LES Sayısal, LES Sözel ve LES Eşit Ağırlıklı puanları ve bu puanlara göre başarı sıraları belirtilir. Başa Dön

Önemli Not: Yukarıda Lisansüstü Eğitim Sınavı (LES) ilgili olarak halen yürürlükte olan esaslar verilmektedir. Sonraki LES'lerle ilgili olarak bu esaslar, yetkili mercilerin kararları ile, adaylara haber verilmeden değiştirilebilir. Bu esasların son şekli için ilgili dönemin LES Kılavuzuna bakılması gerekir.