AMASYADA TARIM

İlin Tarımsal Yapısı
Amasya, arazi varlığı ve bitkisel ürün çeşitliliği bakımından tarımsal potansiyeli yüksek illerdendir Amasya’da topoğrafya; iklim ve jeolojik yapı farklılıkları ile vegatasyondaki (üretim sezonu) çeşitlilik nedeniyle değişik özelliklere sahip topraklar oluşmuştur İlin toprakları taban ve yamaç arazi toprakları olmak üzere iki grupta toplanabilir Taban arazi toprakları genellikle Yeşilırmak ve kolları ile yan derelerin sedimentleri olan allüviyal topraklardan oluşmuştur Yamaç arazilerde ise toprak bünyeleri hafiften ağır bünyeye kadar değişmektedir
İlimiz ekonomisinde Tarım ilk sırayı almakta olup GSMH’nın önemli bir miktarını oluşturmakta; yaklaşık 35998 çiftçi ailesinden 179988 kişi bu sektörden geçimini sağlamaktadır 2004 yılı Tarımsal üretimin parasal değeri 672988548 YTL olup bunun %60,3’ü bitkisel üretim değeri, %39,7’si ise hayvansal üretim değeridir
İlin toplam yüzölçümü 5701 km2 olup bunun % 44,4’i yani 252750 hektarı tarım alanlarıdır Tarım arazilerinin 185027 hektar kuru, 67723 hektar sulu tarım arazisidir
Amasya ili ekolojisi değişken ve çeşitliliği olan bir yapıya sahiptir Ekolojideki bu değişiklik ve çeşitlilik, tarım için çok sayıda alternatifler ortaya çıkarmaktadır Bu özelliklerden dolayı gerek kültür bitkilerinde gerekse tabii florada (bitki çeşidi) çok değişik tür ve çeşitlerin yetişmesine imkan vermektedir İl’de yetişen başlıca ürünler buğday, şekerpancarı, kuru soğan, ayçiçeği ve haşhaş gibi tarla bitkileri yanında elma, kiraz, şeftali gibi önemli meyve ürünleri ve ağırlıklı olarak iç pazarda tüketilen sebze ürünleri mevcuttur Son yıllarda sebze yetiştiriciliği açık alanlardan örtüaltı alanlara kaymakta, plastik örtülü sera alanları yaygınlaşmaktadır
Amasya da sulama suyu temin eden başlıca su kaynağı, Yeşilırmak nehri ile bunun kolları olan Çekerek, Deliçay ve Tersakan Irmağıdır Bunlardan başka Yeşilırmak’ın diğer kolları ile çeşitli kaynaklardan beslenen gölet ve kuyulardan da sulama suyu temin edilmektedir Sulama suyu kalitesi genelde iyidir Ancak son yıllarda sulama suyu kirliliği problemleri ortaya çıkmaktadır
Amasya hayvancılık yönünden de önemli bir potansiyele sahiptir İlimizde; 2004 yıl itibariyle 130529 adet Büyükbaş, 114927 adet Küçükbaş, 6555 adet Tek Tırnaklı, 376534 adet Kanatlı ve 16876 adet Kovan vardır
İlimizde hayvancılık genelde aile işletmesi şeklindedir Tarım İl Müdürlüğümüzün çalışmaları ve yapılan destekler sonucu Kültür hayvancılığında önemli ilerlemeler olmuştur Bu ilerleme, ırk ıslahı ve birim hayvandan alınan verimde artış şeklinde ortaya çıkmıştır Genel Arazi Dağılımı
İLÇELERTARIM ALANLARIÇAYIR-MERA ALANLARIORMAN ALANLARIDİĞER ALANLARHektar%Hektar%MERKEZ8806215,5230364,0GÖYNÜC EK224083,910140,2 GHACIKÖY147552,6159672,8HAMAMÖZÜ57861,040220, 7MERZİFON550999,7221843,9SULUOVA274284,8146462 ,6TAŞOVA392126,967381,2TOPLAM25275044,48760715

Amasya topraklarının % 44,4 tarım arazisi, % 15,4 çayır mera arazisi, % 33,5 i orman arazisi % 6,7 si ile diğer alanlar kapsamaktadır Türkiye genelinde ise bu oranlar sırası ile % 26, % 26, % 34 ve % 13 olarak belirlenmiştirTarım Arazilerinin Kullanım Durumlarına Göre Dağılımı
TARIM ARAZİSİNİN CİNSİYÜZÖLÇÜMÜ(Ha)PAYI (%)</SPAN>Tarla Ziraatı Arazisi19571677,40Bağ - Bahçe Ziraatı Arazisi40781,61Sebze Ziraatı Arazisi190767,59Örtü Altı Alan1090,04Nadas Arazisi201707,98Tar Elverişli Olup Kullanılmayan (Dik,Yamaç) Arazi136015,38TOPLAM252750100000

İlimiz Tarımsal Üretim Deseni İlde Yetiştirilen Önemli Tarla Ürünleri (2004 Yılı)
Ürünün AdıEkim Alanı (Ha)Ort Verim Ha/kgÜretim Mik (Ton)Birim Fiyatı YTL/KgParasal Değeri (YTL)Buğday12615238114807560,32153841920Arpa24991 2898672250,2516806250Mısır (Sılaj)130548237803150,054015750Elit1711138 323664,7511238500Nohut8040121797900,706853 000Fiğ (dane)1880110920850,40834000Fiğ (Ot)</SPAN>4610120055250,15828750Tütün18291323200 33,206409600ŞPancarı8523413423523580,099348 51377Haşhaş (Kapsül)460677335621,655877300Haşhaş (Dane) 77335621,204274400Ayçiçeği (Yağlık)63982510160630,528272445Patates15741 3680215370,163445920Yonca (Kuruot)115110000114800,222525600
İlde Yetiştirilen Önemli Meyve Ürünleri (2004 Yılı)
Meyvenin Adı
Meyve Veren Yaşta (Ad)Meyve Vermeyen Yaşta (Ad)Verimi (Ağ/kg)Üretim mik (Ton)Birim Fiyatı (TL/Kg)Parasal Değeri (YTL)Armut72470263702719510,751463250Elma31191511 958545141160,709881200Kiraz4165902697691980 532,0016106000Şeftali3543861185701347011,004 701000Vişne64929277503120000,751500000Ceviz3 842020500197434,002972000Üzüm (ha)634 3220 Kg/Ha25870,751940250
İlde Yetiştirilen Önemli Sebze Ürünleri (2004 Yılı)
Ürünün AdıEkim Alanı (Ha)Ort Verim Ha/kgÜretim Mik(Ton)Birim Fiyatı TL/KgParasal Değeri (YTL)Ispanak369770028710,752153250Taze Fasülye1095700077650,755823750Bamya45228001 2802,503200000Kavun 1623220052200,402088000Karpuz74820600154620, 203092400Hıyar109930900340020,5017001000Dom ates218139900870350,2521758750Kuru Soğan11903276003288070,1032880700
Destekleme Ve Prim Ödemeleri
2004 Yılı Destekleme Ödemeleri
DESTEKLEMENİN ADIMİKTARI (YTL)Doğrudan Gelir Dest18672092Doğrudan Gelir Mazot (II Dilim) Dest2313543Ayçiçeği Prim Dest549364Damızlık (Saf Irk ve Sertifikalı) Hayvan Dest27000Suni Tohumlama Dest97140Suni Tohumlamadan Doğan Buzağıların Dest6420Süt Dest Primleri224749Yem Bitkileri Ekilişleri DestPrimleri322417Et Teşvik Primleri4814712TOPLAM27027438

4342 Sayılı Mera Kanunu Çalışmaları
İl genelinde kayıtlı (tescilli) meraların tamamı tespit edilmiştir Yine kadastrosu yapılmayan alanlar içinde kalan kadim meralar ile kadastro görmüş hazine arazilerinden mera olabileceklerin tespiti Amasya Merkez İlçe hariç tamamlanmıştır Bu çalışmalar sonucu Hazine adına kayıtlı arazilerden Merzifon'da 605 ha, Gümüşhacıköy'de 258 ha, Hamamözü’nde 563 ha ve Suluova'da 281,5 ha Arazinin; mera, yaylak ve kışlak kütüğüne kayıtları yapılmıştır
2005 yılında ilimiz merkez ve ilçelerinde 13 köyde 473 ha alanda mera tespit çalışması, 6 köyde 1346 ha alanda tahdit ihale çalışmaları, mera ıslah ve amenajman projesi kapsamında 343 ha alanda uygulanmak üzere 135 ton kimyevi gübre alımı yapılmıştır Yayla döneminde göçerlerin hayvanlarını yaylatmaları amacıyla 180 göçere ait 17440 küçük baş ve 1311 büyükbaş hayvan için otlatma izni verilerek 37316 YTL tahsilat yapılmıştır Yine 11 yerleşim alanı bölgesinde 762 ha alanda 14 madde uygulaması yapılarak tahsis amacı değişikliği gerçekleştirilerek 68175 YTL 20 yıllık ot bedeli olarak tahsil edilmiştir
Çiftçi Kayıt Sistemi ve Doğrudan Gelir Desteği Çalışmaları
İlimizde Doğrudan Gelir Desteği ödemesi yapılmasına ilişkin Çiftçi Kayıt Sistemi çalışmaları 31052004 tarihinde başlamış, 03092004 tarihinde sona ermiştir İlimizde 2004 yılı Doğrudan Gelir Desteği Miktarı ile ilgili veriler ilçeler bazında cetvelde görülmektedir 2004 Yılı Doğrudan Gelir Desteği Ödemeleri
İlçe Adı</B>Çiftçi SayısıAlan Toplamı (Da)Desteğe Tabi Alan Top (Da)Destek Miktarı (YTL)Göynücek193793273932711492346Gümüşhacıköy367 21241391241391986229Hamamözü109930308303074 84926Merkez78693267403266625226597Merzifon4 9163309113308845294147Suluova20431124041123 96179834Taşova50391493441493432422545Toplam</B>26602</B>1167122</B>1167005</B>18672092</B>

2005 yılı Çiftçi Kayıt Sistemi ve Doğrudan Gelir Desteği çalışmaları ilimizde 23 Mayıs 2005 tarihinde başlamış olup başvurular 18 Kasım 2005 tarihine kadar alınmıştır Başvurulur askıya çıkarılmış olup kesin olmayan geçici sonuçlara göre 26269 çiftçi başvurusu alınmış, bu başvurularda 1169570 dekar alan desteklemeye tabi olarak kayıt edilmiştir Usulüne uygun ve istenilen belgelerle başvuruda bulunan çiftçilere, yılı içerisinde işledikleri ÇKS sistemine kayıtlı tarım arazileri büyüklüğü dikkate alınarak en az 1 dekar en fazla 500 dekar arazi büyüklüklerine destekleme ödemesi yapılmaktadır
2005 yılı temel Doğrudan Gelir Desteği ödemesi ÇKS’de kayıtlı olan çiftçilerin tarımsal faaliyette bulunduğu arazileri üzerinde dekar başına yapılacaktır Dekar başına yapılan temel DGD ödemesi ile birlikte, tavsiye edilen üretim tekniklerini kullandıkları arazileri dikkate alınarak ilave DGD ödemesi de yapılacaktır
İlave DGD ödemeleri; organik tarım yapan işletmelere, toprak analizi yaptıran çiftçilerimize ve sertifikalı tohum/fidan kullanan çiftçilerimize yapılacaktır Sertifikalı tohumluk kullanımında hububat ürünlerinde 3-5 YTL/dapatateste 18 YTL/da meyve bahçesi tesislerinde 100-160 YTL/da ilave destekleme ödemesinde bulunulacaktırDekar başına yapılacak olan temel ve ilave destekleme miktarları Bakanlığımız tarafından daha sonra belirlenecektir
Kooperatifçilik ve Destekleme Çalışmaları:
İlimizde tarımsal amaçlı üretici örgüleri açısından aktif çalışmalar içerisindedir Merkez ve ilçelerimizde 50 tarımsal kalkınma kooperatifi, 92 adet sulama kooperatifi, 1 adet pancar ekicileri kooperatifi ve 1 adet Sulama birliği, 1 adet Damızlık Sığır Yetiştiriciler Birliği ve 1 Adet Arı
Yetiştiriciler Birliği olmak üzere 146 adet tarımsal örgüt mevcuttur
2005 yılında 5200 sayılı üretici birlikleri kanuna göre 1 adet meyve üreticileri birliği, 1 adet sebze üreticileri birliği, 1 adet süt üreticileri birliği, 1 adet üzüm üreticileri birliği, 1 adet yumuşak çekirdekli meyve üreticileri birliği olmak üzere 5 adet birlik kurulmuştur 2004 Yılında Ortaklar Mülkiyetinde Proje Konusu Alıp Kredi Kullandırılan Kooperatifler
İlçesiKöyüTürüProje KonusuKredi Tutarı (YTL)MerkezOvasarayTKKOrt Mül Süt Sığır(100 Aile x 2 Baş) Prj523300GHacıköyMerkezTKKOrt Mül Süt Sığır(100 Aile x 2 Baş) Prj767383TaşovaAkınoğluTKKOrt Mül DSığYet(50 Aile x 4 Baş) Prj592613MerzifonKaratepeTKKOrt Mül Süt Sığır(100 Aile x 2 Baş) Prj630733</SPAN>HamamözüMerkezTKKOrt Mül Süt Sığır(50 Aile x 2 Baş) Prj329616MerzifonÇaybaşıTKKOrt MülSüt Sığır(50 Aile x 4 Baş) Prj40000SuluovaBayırlıTKKOrt Mül Süt Sığır(50 Aile x 4 Baş) Prj40000TaşovaAkınoğluTKKOrt Mül Süt Sığır(50 Aile x 4 Baş) Prj
(200 adet sertifika teşfik bedeli)40000TOPLAM2963645
2005 Yılında Ortaklar Mülkiyetinde Proje Konusu Alıp Kredi Kullandırılan Kooperatifler
İlçesiKöyüTürüProje KonusuKredi Tutarı (YTL)MerkezKaraköprüTKKOrt Mül Süt Sığır200 Baş (100 Aile x 2 Baş) Prj</SPAN>703753MerkezBeldagTKKOrt Mül Süt Sığır152 Baş (76 Aile x 2 Baş) Prj</SPAN>599993MerkezZiyaretTKKOrtMülKoyunculuk Prj 1250 Koyun 50 Koç (50 Aile x 26 Baş) Prj553400MerzifonÇobanörenTKKDamSığırYetş20 0 Baş (50 Aile x 4 Baş) Prj707953SuluovaDerebaşalanSulDam SığırYetş200 Baş (50 Aile x 4 Baş) Prj876453GöynücekMerkezTKKOrt Mül Süt Sığır240 Baş(120 Aile x 2 Baş) Prj783553TaşovaAkınoğluTKKDamızlık SığırYetş 200 Baş (50 Aile x 4 Baş) Prj40000TaşovaSepetliTKKDamSığırYetş 200 Baş (50 Aile x 4 Baş) Prj40000TOPLAM4305105
2005 Yılında gerek Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu kaynaklı Kırsal Alanda Sosyal Riski Azaltma Projesi Kapsamında gerekse Tarım Bakanlığı kaynaklı olarak kredi kullanan kooperatif sayısı 6 tanedir Bu yönüyle Amasya ili Türkiye genelinde Ankara ilinden sonra 2 sırada yer almaktadır Bu 6 kooperatifin hayvan dağıtımı gerçekleştirilmiş olup 592 baş Süt Sığırı, 400 baş Damızlık Sığır,1250 adet koyun ve 50 adet koç hak sahiplerine verilmiştir Yatırım kaps***** alınan bu kooperatifler yanında Taşova ilçesi Sepetli ve Akınoğlu Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri için toplam 80000 YTL’lik transfer kaynağı aktarımı da yine 2005 yılında gerçekleşmiştir