AMASYADA SANAYİ

Sanayi Sektörünün Yapısı
Birinci Dünya Savaşından sonra meydana gelen çeşitli göçler nedeniyle,tanındığı sanatların ve üretim kollarının, eski önemlerini yitirmeleri sonucunda, kentsel ekonomik hayatta bir durgunluk yaşanmaya başlamıştı
Bu durgunluk, 1930’ lu yıllarda ,Amasya’nın Demiryolu Bağlantısına kavuşması ve Tokat ilinde Turhal Şeker Fabrikasının açılması ile aşılmış ve giderek canlanan ve çeşitlenen bir Tarımsal Yapının ortaya çıkmasına neden olmuştu
Şeker Fabrikasının;Tarım ve Sanayi Sektörleri dışında gelişmesine öncülük ettiği başka bir alan da Madencilik Alt Sektörü idiYeni Çeltek Kömür İşletmesi,daha sonraları açılan Amasya Şeker Fabrikasının yanı sıra, çevredeki diğer Şeker Fabrikalarının da enerji gereksinimini karşılamıştı
Yeni Çeltek Kömür İşletmesi, bunların dışında, aynı zamanda, ilin Tarım Sektöründe, 1960’lı yıllarla birlikte, makineleşme ve pazara açılma gibi süreçlerin sonucu olarak ortaya çıkan Topraksız Kesime, istihdam olanağı sağlamıştı
Amasya İlinin ekonomik yaşamında, Turhal Şeker Fabrikasının yapımı ve Samsun-Sivas Demiryolunun Ulaşıma açılmasıyla başlayan hareketlilik ve ülke pazarıyla bütünleşme,1950’lerde, Amasya-Suluova Şeker Fabrikasının kurulmasıyla, daha da artmıştır Böylece Şekerpancarı; Amasya İlinin, yalnızca Tarımsal Yapısını değil Sanayi Yapısını da geliştirmiş ve değiştirmişti
Bu çerçeve içinde; 1950 lerde, o zamana dek sadece El Tezgahları, Tabakhaneler, Şaraphaneler, Un Değirmenleri biçiminde örgütlenen Küçük İmalat yanında, Şeker Fabrikalarının başını çektiği bir Sanayileşme Hareketi başlamıştı
Bu sanayileşme ile birlikte özellikle Tarım Ürünleri işleyen ve Gıda alanında yoğunlaşan Süt, Yağ, Yem, Un ve Meyve Suyu Fabrikaları kurulmuştu
Ancak, bununla birlikte Küçük Ölçekli İşletmeler,ekonomideki varlıklarını korumuşlardı
Amasya İlinin, sınai gelişiminde göze çarpan bir özellik; Sanayinin, devlet girişiminin öncülüğü ve katkısı ile gerçekleştirilmiş olmasıdırBu tür kuruluşlar bir yana bırakıldığında, Sanayii de “Küçük Ölçekli İmalat” ın ağır bastığı görülmektedir
Amasya İlinde Fabrika Ölçeğinde ve Emeğe Dayalı Sanayileşme Hareketi, 1950 yılında başlamış ve pancar ekiminin artırılması ve başta Şeker Sanayi olmak üzere Gıda Sanayindeki yatırımların artması ile hız kazanmıştı
Sanayi Yapısı incelendiğinde; Özel Sektör Yatırımlarının, mütecanis sektör olarak bakılırsa, daha çok, Gıda Maddeleri ve Taş ve Toprak Sanayi alanlarında olduğu; il genelinde mevcut, irili ufaklı işletmelerin büyük bir çoğunluğunun, Gıda Sanayiinde faaliyet gösterdiği görülmektedir Çoğunluğu Un Fabrikası olan bu tesislerin dışında kalan diğer işletmeler içerisinde Taş ve Toprak Sanayi, ikinci sırayı almaktadır
Sınai girişimler zayıf olup,sermaye birikimi sağlayan girişimciler, daha ziyade, il dışına çıkmakta ve yatırım yapmaktadır Bu şekilde, tasarruflar da, il dışındaki başka yörelere akmaktadır
İl genelinde; sermaye, gelir seviyesi ve dolayısıyla tasarruflar düşük düzeyde bulunmaktadır
İmalat Sanayi Alt Sektörünün Yapısı ve Gelişimi
İmalat Sanayiinde kurulu tesislerin; esas olarak, “İç Pazara Dönük Üretim” yaptığı gözlenmektedir Bu sanayii yapısı, Türkiye’nin, halen uyguladığı ve uygulayacağı “İhracata Dönük ve Dış Rekabete Açık Sanayi Politikası”na uygun düşmemektedir
İl Ekonomisi; büyük ölçüde Tarıma dayalı olup, Tarım Sektörü, Ekonomideki bu ağırlıklı konumunu sürdürmekle birlikte, son yıllarda, Sanayi Sektöründeki yeni yatırımlar ve gelişme nedeniyle, bu özelliğini, yavaş yavaş yitirmektedir
Amasya İli; 1985 yılında, “Kalkınmada İkinci Derecede Öncelikli Yöreler”;1997 yılında da “Kalkınmada Birinci Derecede Öncelikli Yöreler” kaps***** alınmış olmasına karşın; İlde Sanayileşme Kültürünün gelişmemiş olması, Yeterli Sermaye Birikiminin bulunmaması ve yurt içi ve yurt dışında yatırımcıların İl’e çekilememesi gibi nedenlerle, Sanayi alanında fazla bir gelişme sağlanamamıştır
Kentsel Ekonomi; halen, Tarımsal ağırlıklı karakterini korumaktadır
Ancak, Amasya İlinde; Sanayinin altyapısını oluşturan Küçük Sanayi Sitelerinin (KSS)1980’den sonra; Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) nin ise, 1996’dan sonra yatırıma girişmeleri ile yörede, sanayileşme alanında bir hareket sağlanmıştır
İlde, Tarım Sektörünün ağırlıklı bir sektör olmasına karşın, Tarıma Dayalı Sanayinin de, pek gelişmediği görülmektedir
Günümüzde; artık, yerleşim bölgelerinde aile işletmeleri olarak faaliyet gösteren Besi İşletmelerinin çevreye vermiş oldukları olumsuz etkileri kontrol altına almak, bu tür işletmeleri, sosyal yaşamı etkilemeyecek bir şekilde ve modern besi işletmeleri tekniklerine uygun olarak, yerleşim merkezlerinin uzağında bir bölgeye toplamak amacıyla, Besi Organize Sanayi Bölgeleri (BOSB) kurulmaktadır

İmalat Sanayi Alt Sektörünün Profili Gıda, İçki ve Tütün Sanayi İşletmeleri


Üretim Konusuİşletme Sayısı%İstihdam%
Gıda Maddeleri Sanayi

Mezbaha Ürünleri37,891536,44Süt ve Süt Sanayi37,89271,13Sebze ve Meyve İşletme Sanayi37,89301,26Bitkisel ve Hayvansal Yağlar Sanayi12,63923,87Un ve Unlu Mamuller sanayi2155,2659525,05Şeker Üretimi ve Arıtımı Sanayi12,63136757,55Başka Yerlerde Sınıflandırılmamış Gıda Maddeleri Sanayi25,26160,67Yem Sanayi410,52954,0TOPLAM</B>3830,64237541,41GAYRIFAAL3


Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sanayi İşletmeleri


Üretim Konusuİşletme Sayısı%İstihdam%
Dokuma Sanayi

Elyafın Hazırlanması, İplik Haline Getirilmesi, Dokunması, Boyanması vb Bitirme İşlemleri Sanayi 333,33919,95İp, Sicim, Ağ ve Urgan Sanayi111,1160,65Ayakkabı Dışında Giyim Eşyası Sanayi</SPAN>555,5581789,38TOPLAM</B>97,2592015,94GAYRIFAAL2


Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayi İşletmeleri


Üretim Konusuİşletme Sayısı%İstihdam%
Ağaç ve Mantar Ürünleri Sanayi (Mobilya Hariç)

Kereste ve Parke Sanayi15,8820,31Ambalaj Sanayi15,88233,66Ağaç Mobilya ve Döşeme Sanayi1588,2360396,01TOPLAM1713,7062810,95Kimya, Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Ürünler Sanayi İşletmeleri


Üretim Konusuİşletme Sayısı%İstihdam%
Diğer Kimyasal Ürünler Sanayi



İlaç Sanayi (Veteriner İlaçları Dahil)18,33102,43
Çeşitli Petrol ve Kömür Türevleri Sanayi


Linyit Kömürü, Akaryakıt ve Briket433,338520,68LPG Dolum İşlemleri (Tüpleme)18,3314435,03Başka Yerde Sınıflandırılmamış Plastik Ürünleri Sanayi650,017241,84TOPLAM129,674117,16GAYRIFAAL1



Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi İşletmeleri


Üretim Konusuİşletme Sayısı%İstihdam%
Taş ve Toprağa Dayalı Diğer Sanayi

Mermer1348,1444953,51Tuğla-Kiremit518,5115318,23Çimento-Kireç ve Alçı414,8111613,82Başka Yerde Sınıflandırılmamış Ürünler(Kum, Çakıl)518,5112114,42TOPLAM2721,7783914,63GAYRIFAAL 1



Metal Eşya, Makina ve Teçhizat, Ulaşım Aracı, İlmi ve Mesleki Ölçme Aletleri Sanayi İşletmeleri


Üretim Konusuİşletme Sayısı%İstihdam%
Metal Eşya Sanayi

Metal Yapı Malzemesi Sanayi525,014526,22Diğer Metal Eşya Sanayi315,06111,03Makina Sanayi(Elektrik Makinaları Hariç)Tarımsal Makine ve Gereçlerin Yapım ve Onarımı </SPAN>420,0325,78Elektrik Makinaları Ve Aygıtları Sanayi</SPAN>315,027649,90Radyo, Televizyon ve Haberleşme Alet ve Aygıtları Sanayi15,061,08Elektrikli Ev Aletleri Sanayi15,061,08Taşıt Araçları Sanayi210,0193,43Başka Yerde Sınıflandırılmamış Taşıtlar Yapım Sanayi15,081,44TOPLAM 2016,125539,64




Diğer İmalat Sanayi İşletmeleri


Üretim Konusuİşletme Sayısı%İstihdam%
Diğer İmalat Sanayi

Başka Yerde Sınıflandırılmamış İmalat Sanayi1100,014100,0TOPLAM10,8140,2GENEL TOPLAM124100,05734100,0