Bingöl'de AKP'nin oyu nasıl patladı?
AKP’ye yüzde 71 oy veren Bingöl, belki de seçimin en büyük sürprizini yaptı.
1982 Anayasası’na Türkiye’nin yüzde 97’si ’evet’ derken, yüzde 92 ’hayır’ oyu atan Bingöl’e gittik, ’Neden AKP’ diye sorduk. İşte cevapları...
22 Temmuz seçimine Bingöl damgasını vurdu. AKP, yüzde 71 ile Türkiye rekorunu Bingöl’de kırdı. Bölgedeki en büyük rakibi DTP’lilerden bile AKP’ye kayış oldu. Seçime bağımsızlarla giren DTP’den 4 bin oy AKP’ye gitti. Peki bu patlamanın nedeni ne? İşte bu sorunun cevabını aramak için adeta şampiyonluk kutlamalarının yapıldığı, organize sanayi bölgesinde buğday yetiştirilen, Diyarbakır, Erzurum, Tunceli, Elazığ ve Muş ile sınırlı Bingöl sokaklarında dolaştık. Hem seçimin mağlupları, hem galipleri, hem de halkla konuştuk.
Bingöl’e güven olmaz!
Nereye gitsek hep aynı örnek veriliyor. 1982 Anayasası oylamasında Türkiye genelinde yüzde 97 ‘Evet’ diyor. Bingöl’ün ise yüzde 92’si ‘Hayır.’ Gazeteci Ahmet Kabaklı bunu şu sözle tarihe geçiriyor: ’Bingöl’ün siyasetine, Elazığ’ın ibadetine güven olmaz.
Kahvede, camide, taziyede
AKP’ye rekor oy veren Bingöl’ün sokaklarındayız. 44 yaşında ve işsiz olduğunu söyleyen Şeref Varol Gürses bunu şöyle yorumluyor: ’Turgut Özal dağdaki çobanın bile beynini açtı, Erdoğan ise o beyinlerin içine girdi. Halka yakın siyaset yaptı ve kazandı. Kahvede, camide ve taziyede hep yanımızda oldu. Halk huzur ve barış istiyor.“ Gürses’e soruyoruz, ’Peki K. Irak operasyonuna izin verilmemesi etkili oldu mu?’ Cevabı ilginç: “Onlar politika. Paşam, Erdoğan’la Dolmabahçe’de o konuyu konuşup, tatlıya bağladı.”
2002’de DEHAP, şimdi AKP
40 yaşındaki Harun Akgönül ise, cumhurbaşkanlığı seçimi yüzünden AKP’ye oy attığını söylüyor: “Abdullah Gül’ün eşinin başı kapalı diye izin vermediler. Benim eşimin de başı kapalı. Cumhurbaşkanını gavurdan mı seçeceğiz? Atatürk’ün annesi de başörtülüydü.” 35 yaşındaki esnaf Erkan Atalay’ın nedeni de hizmet: ’Ben hep HADEP’e, DEHAP’a oy verdim bir şey olmadı, bir şey değişmedi. Hizmet gelsin diye şimdi oyumu AKP’ye verdim. Şimdi doğalgaz gelecek, havaalanı açılacak. Bir de Elazığ yolunu otoban gibi yaptılar, süper oldu.’
Değiştir ampuller patlayacak!
Aslında Bingöllüler AKP iktidarı döneminde çok büyük hizmetler almadıklarını söylüyor. Bu yüzden 3 milletvekilini birden değiştirdiler. Abdurrahman Anık, Feyzi Berdibek ve Mahfuz Güler bu yıl aday gösterilmedi. AKP, tepkiler yüzünden üç yeni adayla Bingöl’de seçime girdi. Çiftçi Ömer Çelik (40) bunu şöyle anlatıyor: “Ampullerin mumu düşük geldi. 50 mumluktu onlar. Başbakan’a ’Değiştir ampuller patlayacak’dedik. O da bize 150 mumluk ampul yolladı. Biz de bizi dinleyen Erdoğan’a mührü bastık.”
Zana Kürtçe konuştu anlamadık
42 yaşındaki hamal Mehmet Canan’ın analizi ise çarpıcı: “19 Temmuz’da Leyla Zana geldi. Konuşma- sına Kürtçe başladı. Ama biz Zaza’yız, Kürtçe bilme-yiz. 5 dakika Kürtçe konuştu. Birisi kulağına bir şeyler dedi ve Zana konuşmasına Türkçe devam etti.”
ŞAMPİYONLUK KUPASI BEKLİYORUZ
Bingöl’de halk sonuçtan memnun. ’Şampiyon Bingöl’olarak değerlendiriyor seçim sonucunu. Ama Bingöllüler 1982 oylamasını hatırlatarak Başbakan Erdoğan’a mesaj yolluyor: ’Şampiyonluk kupası olarak süper bir proje bekliyoruz.’
Siyasi harita 50 yılda nasıl değişti?
1957
DP 41.40
CHP 36.44
1965
CHP 35,68
YTP 30,91
1977
AP 29,63
CHP 25,44
1991
RP 34,97
DYP 27,62
1995
RP 51,56
ANAP 14,40
1999
FP 24,37
DYP 14,52
2002
AKP 31,73
DEHAP 22,18
2007
AKP 71,57 Bağımsız
(DTP) 13,76
Taşıdıklarımız AKP’ye oy attı
CHP’nin 1. sıra adayı Mustafa Kurban seçimlerle ilgili ilginç bir saptama yapıyor: ” 104 köyde vatandaşların oy kullanmasını sağlamak için onlara araç ayarladık, taşıma yaptık. Ortalama 6 bin kişiyi taşıdık ve 15 bin YTL harcadık. Buna karşın aldığımız oy 4 bin 672. Yani taşıdıklarımız bile AKP’ye verdi. “ Kurban, Bingöl’deki seçim hezimetini büyük oranda da Deniz Baykal’a bağlıyor: ” Cumhurbaşkanlığı seçiminde bütün fatura Deniz Bey’e çıkartıldı. Biz Deniz Bey’i savunmaktan propaganda yapamadık. Baykal’ın posterini astık aynı gece yırtıldı. Yanına astığımız benim posterime dokunan olmadı. Tayyip Erdoğan’ın metrelerce uzunluğundaki posteri açıldı. Ben ise Deniz Baykal’ın tepki almaması için ufak el posterleri dağıtabildim.’
DTP: Açık oy kullanıldı
DTP İl Başkanlığı’nda sessizlik hakim. Ne il başkanı ne de bağımsız aday Bingöl’de. DTP’nin DEHAP olduğu 2002 yılında il başkanlığını yürüten Hadi Korkut Atan karşılıyor bizi. Atan’ın ilk sözü, sonuçların hileli olduğunu iddia etmek oluyor: ’Birçok yerde açık oy kullanıldı. Bir kişi sandığa giderek bütün köy adına oy kullandı. AKP, iktidar olmanın gücünü kullandı. Zaten geçersiz oy sayısının düşük olmasından da bu ortaya çıkıyor. Çünkü Bingöl’de okuma yazma oranı düşük. Ama iptal edilen oy oranı 2002 seçimlerinin yarısı. Bir de AKP’nin adaylarından Kazım Ataoğlu’nun önemli bir faktörü var. Aşiret olarak 8-10 köyleri var ve buralarda toplu oy kullanıldı. Bunun önüne geçemedik. “ Ancak Korkut, hemen ardından özeleştiri de yapıyor: ’Sonuçların suçunu başkalarına atmak olmaz. Kendi içimizde de değerlendirme yapacağız.’
325 köy, 900 mezra dolaştık
Kazım Ataoğlu, Cevdet Yılmaz ve Yusuf Çalışkan AKP’nin Bingöl milletvekilleri. Şimdi Bingölü köy köy dolaşarak halka teşekkür ediyorlar. Onlarla Genç ilçesinde görüştük. Bir zamanlar ’Genç - Kulp - Lice şeytan üçgeni’denilen ve terörün en şiddetli yaşandığı üçgenin köşesinde. Yusuf Coşkun özellikle cumhurbaşkanlığı seçiminin önemli olduğunu söylüyor: ’Bölge halkı yıllardır terör yüzünden mağduriyet yaşadı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise AKP mağduriyet yaşadı. Bingöllü burada halk iradesinin mağdur edildiğini düşündü. AKP ile ’mağduriyet’açısından kader birliği yaptı ve demokrasisine sahip çıktı.’
Köylere su ve yol gitti, oylar geldi
Cevdet Yılmaz ise başka bir konuya dikkat çekiyor: “325 köy ve 900 mezra dolaştık. Erkeklerin yüzde 90’ı ile tokalaştık. İlk defa siyasetçinin gittiği köyler oldu. Beş yıl içinde ise bu köylere ya su gitti ya da yol.” Bu sırada 62 yaşındaki Mustafa Genç söze giriyor: “Kışın kovayla su taşımaktan elleri çatlayan kadın artık suyunu musluktan alıyorsa, kafasını patlatsan başkasına oy atmaz.”Cevdet Yılmaz Bingöl’e yapılacak yatırımlarla ilgili de konuşuyor: “Başbakanımız Bingöl’de 2008’e kadar havaalanı, doğalgaz ve üniversite sözü verdi. Biz de yerine getireceğiz.’
HALK İDEOLOJİK HAREKETTEN SIKILDI
Kazım Ataoğlu özellikle DTP ile ilgili bir saptama yapıyor: “Biz sizin partininiz’diye oy toplamaya çalıştılar ama bu sözün altı boş kaldı. Çünkü nasıl insanlar artık koalisyon hükümetlerinden bıktıysa Bingöllü ise boş sözlerden bıktı. Kendisine hizmet etmeyen, önemsemeyen partiye neden hizmet etsinler. Bingöllü 1970’lerde başlayan ideolojik hareketten sıkıldı.”
İZLENİMDEN ÇIKAN SONUÇ:
* Halk cumhurbaşkanlığı seçiminde AKP’ye haksızlık yapıldığını düşündü. Muhafazakar olan halk, tercihini AKP’den yana kullandı.
* Zıhti aşiretinin reisi olan Kazım Ataoğlu, oyların çekim merkezi oldu.
* Tayip Erdoğan, üniversite, havaalanı ve doğalgaz sözü verdi.
* Erdoğan dışında ile hiçbir parti ve lider gelip miting yapmadı.
* Bağımsızların adayı Mehmet Nuri Özmen, son 3 seçimdir adaylığını koyduğu için halkta bıkkınlığa sebep oldu.
* AKP, Bingöllüler tarafından başarısız kabul edilen eski 3 milletvekilini değiştirdi ve
yeni adaylarla seçime gitti.
* Halk özellikle Deniz Baykal’ı sevmiyor. Rodos’a kadar yüzmesini ve mümkünse orada kalmasının istiyor.
* Bingölün 325 köyüne 4.5 yılda su ve yol hizmeti götürüldü.
|