BM'den İran'a yaptırım kararı
(CNN TÜRK) -- BM Güvenlik Konseyi, İran'a nükleer programı nedeniyle yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını kabul etti. Türkiye oylamada Hayır oyu kullandı.
Karar tasarısıyla ilgili oylamada 12 ülke "Evet", 2 ülke "Hayır" ve bir ülke çekimser oy kullandı.
Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ertuğrul Apakan, Güvenlik Konseyi toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye'nin İran karar tasarısına "Hayır" oyu vereceğini açıkladı.
Brezilya temsilcisi de oylama öncesinde yaptığı konuşmada yeni yaptırımlara "Hayır" diyeceklerini bildirdi.
Türkiye ve Brezilya, İran'ın uranyum takasına ilişkin olarak İran ile bir mutabakat imzalamışlardı.
BM Güvenlik Konseyi, İran'a nükleer programı nedeniyle yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını 12 Evet, 2 Hayır ve 1 çekimser oyla kabul etti.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise İran'a yaptırım kararıyla ilgili oylama öncesinde, gerek Batı ülkeleri gerekse İran tarafı ile temaslarını sürdürerek, her iki tarafa da çeşitli telkinlerde bulundu.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Davutoğlu bugün Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim, AB'nin Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague ve İran'ın Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Said Celili ile görüştü.
Görüşmelerde, Davutoğlu, Batılı ülkelere Türkiye'nin yaptırımlar konusundaki tutumunu ve endişelerini aktarmaya devam ederken, uranyum takası anlaşması ile yakalanan fırsatı kaçırmamaları tavsiyesinde bulundu.
İran'dan sözlü yanıt
Bu arada Viyana Grubu olarak bilinen ABD, Rusya ve Fransa'nın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) başkanına bugün sundukları mektuplara sözlü yanıt veren İran daimi temsilcisi Büyükelçi Ali Asker Sultaniye, "Tahran mutabakatının eşsiz bir fırsat olduğunu" söyledi.
İran'ın sahip olduğu düşük düzeyde zenginleştirilmiş 1200 kilogram uranyumu ülke dışına göndererek karşılığında tıp ve enerji alanında kullanmak üzere 120 kilogram yakıt (yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum) almasını öngören Tahran mutabakatının "sadece insani bir proje olmadığını, aynı zamanda diplomasiye işbirliği yönünde şans tanıması bakımından da çok önemli olduğunu" ifade eden Sultaniye, "Tahran mutabakatı eşsiz bir fırsattır" dedi.
Ülkesinin Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması (NPT) ve Güvence Denetimleri (Safeguard) antlaşmalarına taraf olarak tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini ifade eden Sultaniye, "NPT'ye aktif taraf olmasının ülkesinin aleyhine işlediğini" söyledi.
IAEA yönetim kurulu toplantısının bugün öğleden sonraki oturumunda söz alan Sultaniye, ülkesinin nükleer programı ve son olarak Türkiye ve Brezilya ile uranyum takası için imzaladıkları Tahran mutabakatına yönelik eleştirilerin "haksız ve dayanaksız" olduğunu belirterek, "İran'ın iyi niyetinin istismar edildiğini" kaydetti.
İran temsilcisi Büyükelçi Sultaniye, yaptığı konuşmada, Viyana Grubu üyesi ülkelerin isimlerini telaffuz etmeden, yapılan eleştirileri "haksız ve dayanaksız" olarak niteledi.
Ülkesinin IAEA ile şeffaf işbirliği yaptığını ve taraf olduğu NPT ve Güvence Denetimleri antlaşmalarına göre taahhütlerini yerine getirdiğini belirten Sultaniye, "IAEA müfettişlerinin İran'ın nükleer tesislerinde sorunsuz olarak denetim yaptıklarının Başkan Amano'nun son raporunda da somut olarak kaydedildiğini" söyledi.
Yaptırımın içeriği
Son 3 haftada yapılan görüşmeler, konseye sunulan ilk taslağı çok az değiştirdi. Son metinde, nükleer takasa atıf var. Ancak yaptırımlar da bir o kadar ağır...
Dördüncü yaptırım paketinde, İranlı 40 şirket ve örgüt hedefte. Bunların 15'i İran Devrim Muhafızlarıyla, 22'si İran'ın nükleer ve askeri programlarıyla bağlantılı.
İran Atom Enerjisi Kurum'na bağlı İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi'nin Başkanı Cevat Rakihi de, mal varlığı dondurulan İranlı yetkililer arasına katılacak.
Yaptırım uygulanan İranlı kurum ve kişi sayısı 35'ten 75'e yükselecek. İran'a satışı yasaklanan askeri malzeme ve silahlara 8 yeni kalem eklenecek.
İran'a yasaklı malzeme taşıdığı konusunda şüpheler bulunan gemilerin, sadece limanlarda değil açık denizlerde de aranabilmesinin önü açılacak.
İran'ın uranyum madenleri gibi steratjik önem taşıyan alanlarda, yurtdışında yatırım yapması yasaklanacak.
Veto edecek kimse kalmadı
Amerika paket için Rusya ve Çin'in de desteğini aldı. Yani BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri arasında veto hakkını kullanacak hiçbir ülke yok.
Yaptırım paketinin kabulü için 15 üyeli konseyin 9 üyesi-nin onayı gerekecek. Türkiye, Brezilya ve Lübnan'ın nasıl oy kullanacağı dikkatle izleniyor.
Türkiye'nin hayır oyu kullanmanın yanısıra, çekimser kalma veya oylamaya katılmama seçeneği de bulunuyor.
|