40’ından sonra mı, 50’sinden sonra mı? Yılda bir mi, iki yılda bir mi? Sağlık Bakanlığı meme kanserini erken yakalamak için tarama amaçlı mamografinin 50 yaşından itibaren, iki yılda bir çekilmesini öneriyor. Ancak konuyla ilgili çok sayıda dernek ve uzman 50 yaşın geç olduğunu, taramanın 40 yaşından itibaren ve yılda bir kez yapılmasını savunuyor. İşte Türkiye’deki mamografi tartışması...
SAĞLIK giderlerinden tararruf etmek isteyen hükümet meme kanserini erken yakalamak için tarama amaçlı mamografiyi 50 yaş üstünde, 2 yılda bir kez önerirken, ilgili doktor örgütleri kıyametleri kopardı. 40 yaşından itibaren, her yıl mamografi önermeye devam edeceklerini açıkladı.
Erken tanıda en önemli silahımız
Doç. Dr. Orhan Çelen (İstanbul Cerrahi Hastanesi Genel Cerrah): Ülkemizde meme kanseri sıklığı giderek artıyor. Meme kanserinin tedavisinde başarı için erken tanı vazgeçilmez unsur. Mamografi ise erken tanı için en önemli silahımız. Meme kanserinin tedavisinde başarı ve ölümlerin azaltılması için tarama yaşının 40’ta başlaması gerektiği tartışılmamalı. Bu bağlamda hiçbir masrafın, insan hayatından daha önemli olmadığı açık.
Mamografi riskli radyasyon veriliyor
Prof. Dr. Murat Tuncer (Kanserle Savaş Daire Başkanı): Biz doktorun gerekli görmesi halinde mamografi önermesine karışmayız. Ancak hiç şikayeti olmayanlara yapılan, toplum bazlı taramalara dünyada hiçbir ülke 50 yaşından önce başlamıyor. Mamografinin de bir riski var. Radyasyon veriyoruz. “40-49 yaşında, hiçbir şikayeti olmayan bir kadına 2 yılda bir mamografi yapalım mı” sorusuna yanıtım “Hayır!” Dünyanın hiçbir yerinde erken yaşta mamografinin etkili olduğunu gösteren araştırma çıkmadı. Zaten memenin yapısı nedeniyle de mamografi etkin değil.
Hastaların beşte biri 40’ın altında
Prof. Dr. Vahit Özmen (Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu Başkanı): Federasyonumuz, Türkiye’deki 15 bin meme kanserli kadının kaydını tutuyor. Bu kadınların yüzde 20’si, 40 yaşın altında. Türkiye için 50 yaş, meme kanseri taraması için ileri bir yaş. Taramanın 40 yaşında başlanması gerekir. Doğum yapmamış, birinci dereden akrabasında meme kanseri bulunan, erken yaşta adet görmeye başlamış, uzun süre hormon tedavisi almış kadınların tarama programına dahil edilmesi gerekiyor. 40 yaşından sonra iki yılda bir mamografi ve yılda bir muayene, 50 yaşından sonra da yıllık muayene ve mamografi yapılmalı.
Kuzey Avrupa’da 40 yaş sınırı
Dr. Murat Atasay (Florence Nigthingale Gayrettepe Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı): Meme kanseri ülkemizde sanıldığı kadar az değil. AB ve ABD’deki sıklığa yaklaştık ve klinikte giderek daha genç hastalar görüyoruz. Kuzey Avrupa ülkelerinde 40 yaşından itibaren düzenli taramayla meme kanserinden ölüm oranı 0’a yaklaştı. Ekonomik nedenlerle kanser taramalarının azaltılmaya çalışılması tehlikeli. Erken evrede yakalanan tümörler sayesinde çok kadının hayatı kurtuluyor. Memesi, koltuk altı da.
Kadınlarda ilk sırada
Türkiye’de kadınlarda görülen kanserlerin içinde meme kanseri yüzde 35 ile ilk sırada yer alıyor. Bunu deri, tiroid, akciğer ve bronş, mide, yumurtalık, kemik iliği, rahim ve rahim ağzı kanserleri izliyor.