İki başbakan kılıçları çözüm için çeksin

Demet CENGİZ
İki başbakan kılıçları çözüm için çeksin
Rusya’nın gümrüklerde Türk TIR’larını engelleme uygulamasına Türkiye de bugün karşılık vermeye başlıyor. Ancak, Türkiye’nin, yüzde 63.4’ü petrol ve doğal gaz olmak üzere, 23.5 milyar dolar ithalat yaptığı Rusya’ya bu yöntemle zarar vermesi imkansız. TİM Başkanı Oğuz Satıcı, iki ülke başbakanları Putin ve Erdoğan’ın krize el koymasını istedi.

RUSYA ile Gürcistan arasındaki savaşlı gerginlikte ABD ve NATO ülkesi olarak ’iki arada’ kalan Türkiye bir kez daha bölgedeki bir gerginlikten çok büyük ekonomik zararlar görmek üzere. Rusya’nın, Boğazlar’dan NATO gemilerinin Karadeniz’e geçişine izin vermesine tepki olarak Türkiye’ye karşı başlattığı, gümrüklerde Türk TIR’larını engelleme eylemi 4.7 milyar doları bulan ihracatımıza büyük darbe vuruyor. Buna tepki olarak bugün Türkiye’nin başlatacağı karşı önlemler ise iki ülke arasındaki dış ticaretin yapısı nedeniyle anlamsız ve etkisiz kalacak. Çünkü, Türkiye’nin, yüzde 63.4’ü petrol ve doğalgaz olmak üzere 23.5 milyar dolar ithalat yaptığı Rusya’ya bu yöntemle zarar vermesi neredeyse imkansız. Hatta Rusya’nın doğalgaz vanalarını kısması halinde Türkiye, önümüzdeki kış aylarında üretimde ve ısınmada ciddi sıkıntılarla karşılaşabilir. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı, bu krizin, bürokratlara ya da bakanlara bırakılarak aşılamayacağını belirterek, iki iyi arkadaş da olmayı başaran Putin ve Erdoğan’ın acilen çözüm için masaya oturmasını önerdi.

Akıl dışı bir durum

Satıcı, ticareti engelleme restleşmesinin akıl tutulması gibi bir durum olduğunu belirtti ve şöyle konuştu: "Bu mesele artık kaynama noktasına geldi. İki başbakanın duruma el koyması ve kılıç darbesiyle sorunu aşması lazım. Gelinen nokta çok can sıkıcı ve çözüm kaçınılmaz. Rusya’nın ticareti engelleme çabası çok yanlış. Çünkü Rus halkı için Türk ürünleri çok önemli. Orada çok yaygın mağazalarımız var. Ruslar için en kaliteli ve ucuz ürün Türk ürünüdür. Rusya gibi ciddi bir ülke ’Türklerin gazını kapatılım, müteahhitlerine iş vermeyelim’ de diyemez. Piyasanın doğası da buna izin vermez. Akıldışı bir durum da daha fazla süremez."

Rus ruleti gibi

Rusya’ya karşı Türkiye’nin ’gümrük engelleme’ önlemlerini anlamsız bulan dış politika yorumcuları, "Bu, Rus Ruleti masasında, Türkiye’nin elinde neredeyse tamamı dolu bir tabancayla oyuna devam etmesi anlamına geliyor" diyor. Bu yoruma neden olan tablo ise şöyle: 2007’de 28.2 milyar dolara ulaşan dış ticarette Rusya’nın ihracatı Türkiye’ninkinin 5 katı. İlk etapta petrol ve doğalgaz ithalatında misilleme yapması mümkün olmayan Türkiye, Rusya’dan gelen demir-çelik, kömür, alüminyum, kereste ve kimyevi maddelerin girişini yavaşlatabilir. Ancak bu ürünler daha çok imalatta kullanıldığından, Türkiye’deki üretimi kötü etkileyebilir. Ayrıca Türkiye’deki elektriğin yarısı doğalgazdan üretiliyor.

Türkiye Rusya’nın 4’üncü büyük pazarı

GEÇEN yıl toplam ihracatı 352 milyar doları aşan Rusya’nın en büyük 4’üncü ihracat pazarı Türkiye. İthalat toplamı ise 200 milyar dolara yaklaşan Rusya’nın en çok ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında Türkiye ancak 14’üncü sırada bulunuyor. Rusya ve Türkiye arasındaki ticaret hacminin bu yıl 38 milyar dolara çıkması bekleniyordu.

Öte yadan 2007’de Türkiye’ye Rusya’dan 2.5 milyon civarında turist geldi. 2008’in ilk 6 ayında ise 1.2 milyon turist ile Rusya en çok turist gelen ikinci ülke oldu. 2010’da Rusya’nın birinci sıraya çıkması bekleniyor.

Avrupa’dan giden Türk malları da engelleniyor

RUSYA, gümrüklerinde Türk ürünlerine karşı başlattığı boykotu genişletti ve Avrupa’dan gelen Türk menşeili ürünleri de engellemeye başladı. Kötü haberi, Sincan-Uygur Özerk Bölgesi’ne ihracat çıkarması nedeniyle geldiği Çin’in başkenti Pekin’de alan Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Rusya’nın uygulamasının, tamamen tarife dışı olduğunu vurguladı. Tüzmen şunları söyledi: "Türk ürünlerine zorluk çıkarıyorlar. Türkiye’de dünya markaları için üretilen ürünlerin ihracatında da sıkıntı yaşanıyor. Bu uygulamadan hem Türk ihracatçısı hem dünya markaları hem de Rus ithalatçısı zarar görüyor. Rusya’nın bu tavrı doğru değil. Uluslararası ilişkilerde ’Mütekabiliyet (Karşılıklılık) İlkesi’ geçerlidir. Biz de Rusya’nın tavrına aynı şekilde karşılık vereceğiz. Bugünden itibaren benzer engellemeleri biz de Rus menşeili ürünler için başlatacağız."