30 KASIM

1909: Osmanlı tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla Tarihi Osmani Encümeni kuruldu.
1910: ''Yorgun Savaşçı'', ''Devlet Ana'' romanlarının yazarı Kemal Tahir İstanbul'da dünyaya geldi.
1919: Fransa'daki seçimlerde kadınlara ilk kez oy hakkı tanındı.
1925: Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1925: Salahiyetsiz sarık ve ruhani kıyafet taşıyanların cezalandırılmasına ilişkin kanun çıktı.
1925: TBMM kürsüsünün arkasındaki duvara ''Hakimiyet Milletindir'' yazılı levha asıldı.
1929: Gazi Mustafa Kemal, Alman tarihçi Emil Ludwig'i Çankaya'da kabul etti.
1930: Paris'teki bir film şirketinin düzenlediği uluslararası ses yarışmasının Türkiye bölümü, Cumhuriyet gazetesince gerçekleştirildi. Yarışmaya katılan 38 kişiden Hudadat Şakir Hanım, 20 Jüri üyesinden 16'sının oyuyla ''Türkiye Ses Kraliçesi'' seçildi.
1952: ABD ilk hidrojen bombasını Eniwetok Adası'nda patlattı.
1971: İdamla yargılanan Mahir Çayan ve arkadaşları, İstanbul Askeri Cezaevi'nden tünel kazarak kaçtı.
1973: Anadolu, Çukurova ve Dicle üniversiteleri kuruldu.
1990: Zonguldak'ta 43 bin maden işçisi greve başladı.
1997: Genel Nüfus Tespiti ve Seçmen Yazımı gerçekleştirildi. Türkiye'nin nüfusu 62 milyon 865 bin 574 olarak belirlendi.

1 ARALIK
1402- Timur, 57 yıldır Rodos şövalyelerinin hüküm sürdüğü İzmir'i
kuşattı.
1906- Dünyanın ilk sinema salonu Paris'te açıldı.
1928- Yeni Türk harflerinin kullanımı yürürlüğe girdi. Gazeteler,
mecmualar, levha, tabela ve ilanlar yeni harflerle basılmaya başladı.
1928- II. İktisat Şurası toplandı.
1928- Vakit gazetesinin 30 Kasımda başlattığı ''Mutlu Çiftler Müsabakası''
ilgiyle karşılandı.
1928- Osmanlı borçlarının tasfiyesine ilişkin anlaşma TBMM'de onaylandı.
1935- ABD'li aktör, yazar ve yönetmen Woody Allen (Allen Stewart
Konigsberg) doğdu.
1940- II. Dünya Savaşı dolayısıyla Türkiye'de geceleri
karartma uygulaması başladı.
1943- Roosevelt, Churchill ve Stalin'in katıldığı Tahran Konferansı
sona erdi.
1950- Türk askerleri, Kore'de Kunuri Zaferi'ni kazandı.
1954- Gazeteci Hüseyin Cahit Yalçın cezaevine konuldu.
1964- Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık
kurulmasını öngören, 12 Eylül 1963'te imzalanan Ankara
Antlaşması yürürlüğe girdi.
1965- Ereğli'de grizu patlamasında 9 işçi öldü.
1968- Şarkıcı, oyuncu Dario Moreno, 47 yaşında İstanbul'da öldü.
1980- Turgut Özal, Başbakanlık Müsteşarlığına atandı.
1980- Sanat dergisi ''Gösteri'' yayımlanmaya başladı.
1986- Yazar Demir Özlü, hakkında açılan davaya katılmaması
gerekçesiyle vatandaşlıktan çıkarıldı.
1989- Doğu Almanya Parlamentosu, komünist partiyi iptal etti.
1994- Tango şarkıcısı Şecaattin Tanyerli öldü.
2004- Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, yaş haddinden emekliye ayrıldı.

2 ARALIK

1804- Napolyon Bonapart, Paris'te Papa'nın elinden taç giyerek
Fransa İmparatoru oldu.
1873- Türkiye'nin ilk borsası sayılan ''Dersaadet Tahvilat Borsası''
açıldı.
1888- Vatan şairi Namık Kemal, 48 yaşında Sakız Adası'nda öldü.
1901- King Camp Gillette tarafından jiletin patenti alındı.
1909- Leo Baekland ilk yapay plastik ''Bakalit''in patentini aldı.
1909- Fransız Baron Cathers, Osmanlı'daki ilk uçak gösterisini yaptı.
Uçak, Şişli Hürriyeti Ebediye tepesinden Bulgar Hastanesine indi.
1914- Avusturya, Belgrad'ı işgal etti.
1918- Ermenistan, Osmanlı devletinden bağımsızlığını ilan etti.
1920- Gümrü Antlaşması ile Kars Ermenistan'dan alındı.
1928- Celal Sahir (Erozan) Bey'in hazırladığı İmla Lügati
yayımlandı.
1961- Küba lideri Fidel Castro, kendisini Küba'yı komünizme
taşıyacak bir Marksist Leninist olarak deklare etti.
1963- Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon'da açıldı.
1963- Türkiye'nin ilk koalisyon hükümetinin başkanı İsmet
İnönü, 24 yıl sonra ilk kez üstlendiği başbakanlık görevinden
istifa etti.
1982- Dr. Robert K. Jarvik tarafından geliştirilen ilk yapay
kalp, Barney Clark adlı hastaya takıldı.
1988- Benazir Butto, Pakistan Başbakanı olarak yemin etti.
1993- Eğitimci Fikret Madaralı öldü.
1993- Kolombiyalı uyuşturucu imparatoru Pablo Escobar,
Meddelin'de güvenlik güçlerince öldürüldü.
1995- Sendikacı, yazar, siyaset adamı Kemal Sülker öldü.
2003- Yargıtay 11. Ceza Dairesi kayıp trilyon davasında
kapatılan RP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan'a ''özel
belgede sahtecilik'' suçundan verilen 2 yıl 4 ay hapis cezasını
oy birliğiyle onayladı.
2003- Türkiye'nin gazete ve dergi dağıtımında ilk isimlerinden
Fazıl Ünverdi, 87 yaşında İstanbul'da öldü.

3 ARALIK
1574- Sultan II. Selim öldü.
1918- I. Dünya Savaşı'ndan sonra Londra'da yapılan Müttefik
Kongresi sona erdi; Almanya'nın savaş tazminatı ödemesine
karar verildi.
1923- Teşkilatı Esasiye Encümeni yeni anayasayı görüşmeye başladı.
1932- Şair Samih Rıfat öldü.
1934- Dini kisvelerle ilgili yasaklar öngören Bazı Kisvelerin
Giyilemeyeceğine Dair Kanun kabul edildi.
1942- Zonguldak'ta bir maden ocağındaki kazada 63 işçi öldü.
1956- Ankara'da Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri dersleri
boykot etti.
1956- İngiltere ve Fransa, Süveyş'ten çekileceklerini açıkladılar.
1959- Dr. Fazıl Küçük Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı oldu.
1967- İlk kalp nakli ameliyatını, Güney Afrikalı kalp cerrahı
Dr. Christian Barnard, Cape Town'da yaptı; hasta 18 gün
yaşayabildi.
1971- Prof. Dr. Mümtaz Soysal 6 yıl 8 ay hapse mahkum edildi.
1971- Pakistan Hindistan Savaşı başladı.
1981- Bülent Ecevit, dört aylık hapis cezasını çekmek üzere
Ankara Merkez Kapalı Cezaevine konuldu.
1989- Malta'da bir araya gelen ABD Başkanı George Bush ve
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail
Gorbaçov, ''soğuk savaş''ın bittiğini resmen ilan ettiler.
1994- Şair Orhan Şaik Gökyay İstanbul'da öldü.
1999- Bakanlar Kurulu, Bolu'ya bağlı Düzce ilçesinin il,
Kaynaşlı ve Derince beldelerinin de Düzce'ye bağlı ilçe
yapılmasına karar verdi.
2003- Türk-İş'in 19. Genel Kurulunda Genel Başkanlığa Salih
Kılıç seçildi.
2006- Venezuela'da devlet başkanlığı seçimi yapıldı. Devlet
Başkanı Hugo Chavez, seçimin galibi oldu.

4 ARALIK
1897- Osmanlı devleti ile Yunanistan arasında barış anlaşması
imzalandı.
1920- Ankara'da maaşlarını alamayan öğretmenler ilk kez grev yaptı.
1929- Türk parasının değerini yükseltmek için alınacak önlemlerle her
yerde yerli malı kullanılmasını hedefleyen bir kararname yayımlandı.
1933- Eskişehir Şeker Fabrikası kuruldu.
1943- İnönü, Churchil, Roosevelt arasında Kahire Konferansı yapıldı.
1945- İstanbul'da komünizm karşıtı gösteride, Tan, La Turquie,
Yeni Dünya matbaaları, Berrak ve ABC kitapevleri tahrip edildi.
1955- Türkiye'de ilk elektrikli tren, İstanbul'da Sirkeci
Halkalı arasında çalışmaya başladı.
1961- İngiltere'de doğum kontrol hapları serbestçe satışa çıkarıldı.
1981- ABD Başkanı Ronald Reagan, CIA'nın ülkedeki casusluk
faaliyetlerine izin vererek örgütün yetkilerini genişletti.
1983- Gazeteci-yazar Doğan Avcıoğlu 57 yaşında öldü.
1993- Rock müzisyeni Frank Zappa 52 yaşında Los Angeles'ta öldü.
1994- Yazar, çevirmen Burhan Arpad öldü.

5 ARALIK

1492- Kristof Kolomb, Haiti'yi keşfetti.
1791- Besteci Wolfgang Amadeus Mozart Viyana'da öldü.
1901- Çok sayıda çizgi filme imza atan Walt Disney, Chicago'da doğdu.
1920- TBMM'de ''Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Grubu'' kuruldu;
Mustafa Kemal Grup Başkanlığı'na seçildi.
1921- Britanya İmparatorluğu, İrlanda devrimci grubu Sinn
Fein ile anlaşmaya vardı ve İrlanda bağımsız bir devlet oldu.
1923- Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu kuruldu.
1926- İzlenimcilik akımının kurucularından Fransız ressam
Claude Monet öldü.
1927- Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Washington Büyükelçisi
Ahmet Muhtar güven mektubunu sundu.
1927- Cumhuriyet döneminin ilk kağıt paraları tedavüle çıkarıldı.
1933- ABD'de 14 yıldır devam eden içki yasağı kaldırıldı.
1934- Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı tanındı.
1945- Gazeteci ve iktisatçı Profesör Suphi Nuri İleri öldü.
1950- Milli Savunma Bakanlığı, Kore'deki askerlerin yüzde 10'unun
kaybedildiğini açıkladı.
1978- Sovyetler Birliği, Afganistan ile 20 yıllık dostluk
anlaşması imzaladı.
1987- Cibali Tütün Fabrikası yandı.
1997- Irak'ın kuzeyinde bazı kamplara yerleşerek kış mevsimini
geçirmeye hazırlanan teröristlere karşı ''Süpürme Harekatı''
başlatıldı.
1998- Gazeteci Erhan Akyıldız, kalp krizi sonucu vefat etti.
2003- Türk Telekomünikasyon AŞ'nin hızlı internet uygulaması
ADSL kullanıma açıldı.

6 ARALIK
1492- Kristof Kolomb altın araştırmaları yapmak için Santa
Domingo Adası'na vardı.
1862- ABD Başkanı Abraham Lincoln, Minnesota'daki Sioux
isyanına katılarak tutuklanan 303 kızılderiliden 39'unun
asılmasına karar verdi; idamlar 26 Aralıkta infaz edildi.
1877- Thomas A. Edison ilk ses kaydını yaptı.
1922- Mustafa Kemal, Ankara'da görüştüğü Hakimiyeti Milliye
ve Yenigün gazetelerinin muhabirlerine, Halk Fırkasını
kuracağını açıkladı.
1936- Çok sayıda şiiri bestelenen Şair Leyla (Saz) Hanım öldü.
1938- Fransa ve Almanya dostluk anlaşması imzaladı.
1940- Yunanistan, Arnavutluk'ta Premete kentini işgal etti.
1941- İngiltere, Romanya, Macaristan ve Finlandiya'ya savaş ilan etti.
1959- ABD Başkanı Eisenhower, resmi bir ziyaret için Türkiye'ye geldi.
1971- Hindistan, Pakistan'dan bağımsızlığını ilan eden
Bangladeş Demokratik Cumhuriyeti'ni tanıdığını açıkladı.
1972- Yazar, gazeteci Adnan Veli Kanık 56 yaşında öldü.
1994- THY'nin Boeing 737 tipi uçağı Van'da düştü, 56 kişi öldü.

7 ARALIK
1842- New York Filarmoni Orkestrası ilk konserini verdi.
1894- Süveyş Kanalı'nı hayata geçiren Fransız diplomat Ferdinand
de Lesseps öldü.
1921- Sadrazam Sait Halim Paşa, Roma'da bir Ermeni tedhişçi
tarafından öldürüldü.
1925- İstiklal Mahkemesi, Erzurum'da çalışmalarına başladı.
1932- Muhsin Ertuğrul'un ''Bir Millet Uyanıyor'' filmi gösterime girdi.
1934- Türk Kadınlar Birliği, İstanbul'da bir mitingle kadınların
milletvekili seçme ve seçilme haklarını kutladı.
1941- Japon uçakları Amerikan deniz üssü Pearl Harbor'u bombaladı.
5 savaş gemisi, 14 gemi, 200 uçak kaybedildi; 2400 kişi öldü.
1944- Reşat Ekrem Koçu'nun İstanbul Ansiklopedisi'nin ilk
fasikülü çıktı.
1956- ''Çalıkuşu''nun yazarı Reşat Nuri Güntekin 67 yaşında
Londra'da öldü.
1958- İstanbul'da sokaklarda ''hoola-hoop'' (hulahop) çevirmek
yasaklandı.
1972- Apollo 17 uzay mekiği, Cape Canaveral Uzay Üssü'nden fırlatıldı.
1974- ''Hayali Küçük Ali'' olarak tanınan Karagöz oynatıcısı,
yazar Mehmed Muhiddin Sevilen 88 yaşında öldü.
1979- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi
Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil uğradığı saldırıda 58 yaşında öldü.
1988- Nemrut Dağı Ulusal Parkı açıldı.
1988- Ermenistan'daki depremde yaklaşık 100 bin kişi öldü.
1991- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK)'nun Genel
Kurulu 11 yıl aradan sonra toplandı.
1992- Fotoğraf sanatçısı yönetmen Şahin Kaygun 41 yaşında öldü.
1993- Ressam Abidin Dino 80 yaşında öldü.
2002- Türkiye güzeli Azra Akın, Londra'da yapılan yarışmada
Dünya Güzeli seçildi.
2004- Sahnede kaza sonucu komaya giren tiyatro sanatçısı Eren
Uluergüven'e beyin ölümü tanısı konuldu. Uluergüven'in organları
hastalara nakledildi.
2006- Cargill, Bursa 1. İdare Mahkemesinin ''yürütmeyi durdurma''
kararı üzerine 47 gün ara verdiği üretime yeniden başladı.

8 ARALIK


1808- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Madrid'e girdi.
1911- Mustafa Kemal, Bingazi Derne Tobruk bölgesinde yerli halkı
örgütleyerek, İtalyan kuvvetlerine karşı başarılı direnişlerde bulundu.
1941- Amerika ve İngiltere, Japonya'ya savaş ilan etti.
1948- Birleşmiş Milletler, Güney Kore'nin tanınmasını onayladı.
1967- Kıbrıs'taki kriz sonrasında Yunan askerlerinin adadan
tahliyesine başlandı.
1980- Şarkıcı John Lennon bir hayranı tarafından öldürüldü.
1987- 9. Nantes 3 Kıta Film Şenliği'nde büyük ödül, Ömer Kavur'un
''Anayurt Oteli'' filmine verildi.
1992- TBMM, Somali'ye asker gönderilmesini kararlaştırdı.
1995- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) kuruldu.
2000- Uluslararası Halter Federasyonunun Atina'daki kongresinde
ilk kez bir sporcu olarak Naim Süleymanoğlu asbaşkanlığa seçildi.

9 ARALIK

1893- İstanbul'da günlerdir süren soğuk hava yüzünden Haliç dondu.
1917- Kudüs, İngiliz ordularının işgal etmesiyle Osmanlı
devletinin elinden çıktı.
1923- İstanbul'da, Ağa Han'ın Başbakan İsmet Paşa'ya gönderdiği
mektubu yayımlayan gazeteciler tutuklandı.
1925- Yerli kumaştan elbise giyilmesi kanunu çıktı.
1926- Darülelhan'da (konservatuar) Türk müziği öğretimine son
verildi.
1928- Latin harfleriyle ilk mezar taşı dikildi. Avukat Ali Kemal Bey,
annesi Aliye Hanım'ın mezar taşını Latin harfleriyle yazdırdı.
1938- Başkent Ankara'nın yeni tren garı hizmete açıldı.
1945- Fenerbahçe, Yunanistan'ın Enosis takımını 5-1 yendi.
1949- Birleşmiş Milletler Kudüs'te yönetimi aldı.
1950- Harry Gold, II. Dünya Savaşı sırasında atom bombasının
sırlarını Sovyetler Birliği'ne verdiği için 30 yıl hapis cezasına
çarptırıldı.
1952- Tiyatro sanatçıları Ruhi Su, Ulvi Uraz, Aclan Sayılgan,
Kemal Bekir Özmanav, Süheyl Terek tutuklandı. Sanatçıların
Paris'te faaliyet gösteren ''İleri Jön Türkler'' örgütüyle
ilişkileri olduğu iddia edildi.
1957- Kurtuluş Savaşı komutanlarından emekli Tümgeneral Ali
İhsan Sabis öldü.
1967- Ankara'da üniversite öğrencileri ''NATO'ya karşı direniş''
mitingi düzenledi.
1987- Gazze Şeridi'ndeki Cebaliye mülteci kampına İsrail
askerinin saldırısı ile ''intifada''nın ilk şehitleri verildi.
1997- Soprano Zehra Yıldız beyin kanaması sonucu öldü.
1999- Düzce'nin il, Kaynaşlı ve Derince'nin ilçe yapılmasına
ilişkin Kanun Hükmünde Kararname, Resmi Gazete'de yayımlandı.
2003- Eski Başbakan Mesut Yılmaz ile eski Devlet Bakanı Cumhur
Ersümer hakkında Türkbank ihalesine fesat karıştırdıkları
gerekçesiyle Meclis Soruşturması açıldı. Aynı gün eski Devlet
Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan ve eski Devlet
Bakanı Recep Önal ile eski Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanları
Cumhur Ersümer ve Zeki Çakan haklarında da farklı gerekçelerle
Meclis soruşturmaları açıldı.
2004- STFA Grubunun kurucularından Fevzi Akkaya 97 yaşında
vefat etti.