|
Sponsor |
|
||||
2 EKİM
1187- Selahaddin Eyyubi, Kudüs'ü zapt ederek 88 yıllık Frank işgaline son verdi. 1608- Modern teleskopun prototipi Jan Lippershey tarafından yapıldı. 1730- III. Ahmet'in halledilmesiyle I. Mahmut tahta çıktı. 1730- Divan şairi Nedim, 48 yaşında öldü. 1836- Darwin, Brezilya, Galapagos Adaları ve Yeni Zelanda'yı kapsayan 5 yıllık gezisinden İngiltere'ye döndü. Bu çalışmaları, 1859'da yayınlayacağı ''Türlerin Kökeni'' adlı çalışmasının kaynağını oluşturdu. 1923- İstanbul'a 13 Kasım 1918'de gelen ve 16 Mart 1920'de kenti tamamen işgal eden İtilaf Devletleri'nin son birlikleri, Dolmabahçe rıhtımından gemilere binerek kenti terk ettiler. 1953- Batı Almanya, NATO'ya kabul edildi. 1957- Orta Doğu Teknik Üniversitesinin temeli atıldı. 1963- Sivas Kongresi Heyeti Temsiliye üyelerine ve Birinci TBMM üyeliklerine aylık bağlayan kanun, kabul edildi. 1963- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Refet Bele öldü. 1964- Bilim adamları, sigaranın kanser nedeni olabileceği yönündeki bulguları açıkladılar. 1970- Ankara'da, Merkezi Antlaşma Örgütü CENTO binasına bomba atıldı. 1973- Operet sanatçısı, besteci Cemal Sahir Kehlibağcıoğlu 73 yaşında öldü. 1974- Eski Milli Birlik Komitesi üyesi General Cemal Madanoğlu ve arkadaşları Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi'ndeki ''Cunta'' davasında beraat ettiler. 1975- ABD, Türkiye'ye konulan silaha ambargosunu kısmen kaldırdı. 1976- Dünya Ağır Sıklet Boks Şampiyonu Muhammed Ali Clay, İstanbul'a geldi. 1984- 12 Eylül 1980 sonrası ilk grev Tuzla'da iki tersanede başladı. 1985- Aktör Rock Hudson, AIDS'e yenik düşerek 59 yaşında Beverly Hills'deki evinde öldü. 1989- TV-3 ile GAP TV yayına başladı. 1992- Ege Denizi'ndeki tatbikatlar sırasında, ABD'ye ait uçak gemisi Saratoga'dan atılan iki füze ''Muavenet Muhribi''ne isabet etti; gemi komutanıyla beraber 5 denizci şehit oldu, 13 personel yaralandı. 2005- Ressam Münip Özben vefat etti. 2006- Nobel Tıp Ödülü Amerikalı Andrew Fire ile Craig Mello'ya verildi. Nobel Edebiyat Ödülü Orhan Pamuk'un, Nobel Barış Ödülü de Bangladeşli Muhammed Yunus'un ve bankası Grameen'in oldu. |
|
||||
3 EKİM
1906- Berlin'de toplanan I. Telsiz Telgraf Kongresi'nde ''S.O.S'' tehlike sinyali olarak kabul edildi. 1922- Mudanya Konferansı başladı. Mütareke 11 Ekim 1922'de imzalandı. 1922- İlk ''faks'' (facsimile photo) Washington DC'de telefon hattı üzerinden gönderildi. 1926- Atatürk'ün ilk heykeli İstanbul Sarayburnu'nda açıldı. 1929- Sırp Krallığı, Hırvatlar ve Slovenler, adlarını ''Yugoslavya Krallığı'' olarak değiştirdi. 1931- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hizmete açıldı. 1932- Bağımsızlığını kazanan Irak, Milletler Cemiyeti'ne katıldı. 1951- Fenerbahçeli Milli Futbolcu Lefter Küçükandonyadis, 17 bin 500 liralık transfer ücretiyle İtalya'nın Fiorentina takımına transfer oldu. 1952- İngiltere ilk atom bombası denemesini Monte Bello adasında yaptı. 1960- Yüksek Adalet Divanı Yassıada'da çalışmalarına başladı. 1966- İstanbul Kadıköy'deki son tramvay hattı kaldırıldı. 1968- Fenerbahçe futbol takımı İngiltere şampiyonu Manchester City'yi İstanbul'da 2-1 yendi. Fenerbahçe, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda ikinci tura yükseldi. 1971- Sovyetler Birliği ile ABD arasında kısa adı ''SALT'' olan Stratejik Silahları Sınırlama Antlaşması imzalandı. 1984- Yazar Muazzez Tahsin Berkand öldü. 1991- Rum Ortodokslarının dini lideri Fener Rum Patriği 1. Dimitrios, kalp krizi sonucu İstanbul'da öldü. 1993- Emekli Büyükelçi, Barış Derneği Başkanı Mahmut Şerafettin Dikerdem 77 yaşında öldü. 1994- II. Nükleer Karşıtı Kongre İstanbul'da toplandı. 1997- Avrasya feribotunu kaçırmaktan mahkum Muhammed Emin Tokcan ile Viskhan Abdurrahmanov firar etti. 1999- Sony firmasının kurucusu Akio Morita, 78 yaşında öldü. 2004- Çocuk psikolojisi alanında Türkiye'nin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Atalay Yörükoğlu vefat etti. 2005- 12 Eylül harekatını gerçekleştiren Milli Güvenlik Konseyi üyelerinden emekli Orgeneral Nurettin Ersin öldü. 2006- Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi, 18 Ekim 1982'de Ankara 1 Nolu Sıkıyönetim Mahkemesinde başlayan ''Dev-Yol'' ana davasında, 20 sanığı müebbet, 2 sanığı 16 yıl 8'er ay hapis cezasına çarptırdı. 2006- THY'nin Tiran-İstanbul seferini yapan uçak kaçırılarak, İtalya'nın Brindisi Havalimanı'na indirildi. Uçağı kaçıran ve asker kaçağı olduğu belirlenen korsan Hakan Ekinci, yolcuları bıraktıktan sonra teslim oldu. |
|
||||
4 EKİM
1535- İncil'in tamamının İngilizceye ilk çevirisi İsviçre'de tamamlandı. 1669- Ressam Rembrant 63 yaşında öldü. 1675- Hollandalı bilim adamı Christian Huygens cep saatinin patentini aldı. 1789- Parisli kadınlar Versailles Sarayı'na yürüdü. 1883- İstanbul'u Paris'e bağlayan Orient Express ilk yolculuğuna çıktı. 1905- Orville Wright, uçakla 33 dakika havada kalarak, ilk uçan adam unvanını kazandı. 1911- İlk halk asansörü, Londra'nın Earl's Court Metro istasyonunda hizmete başladı. 1922- Himayei Hayvanat Cemiyeti adıyla Türkiye'deki hayvanları koruma amacı güden ilk dernek kuruldu. 1923- Anadolu Müstakil Türk Ortodoksları lideri Papa Eftim, Milli Hükümeti destekleyen beyannamesini yayınladı. 1926- Medeni Kanun yürürlüğe girdi. 1931- Chester Gould tarafından yaratılan ''Dick Tracy'' komedi filminin ilk gösterimi yapıldı. 1957- Sovyetler Birliği'nin ilk yapay uydu Sputnik'i fırlatmasıyla ABD ile arasındaki uzay yarışı başladı. 1958- İlk transatlantik jet servisi, Londra ve New York arasında seferlerine başladı. 1959- Dünya Serbest Güreş Şampiyonası Tahran'da yapıldı. Türkiye 57 ve 62 kiloda madalya aldı ve takım halinde Dünya İkincisi oldu. 1959- Sovyet uzay roketi Luna-3, Ayın görünmeyen yüzünün ilk fotoğraflarını çekti. 1965- Küba lideri Fidel Castro, Che Guevara'nın emperyalizme karşı savaşmak için Küba'dan ayrıldığını açıkladı. 1968- Ankara'da Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi ve İdari İlimler Fakültesinde boykot başladı. 1986- Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını kabul etti. 1990- Ressam, Gazeteci Agop Arad 77 yaşında öldü. 1992- Kuzey Irak'taki Kürt Parlamentosu Federe Kürt Devleti kurulduğunu açıkladı. 1993- Rusya Federasyonu'nda Boris Yeltsin'e bağlı ordu birlikleri, komünistlerin kapatma kararına karşı direndiği parlamento binasını bastı. Moskova'da olağanüstü hal ilan edildi. |
|
||||
5 EKİM
1657- Osmanlı bilgini Katip Çelebi öldü. 1896- Avusturya gazetesi ''Wiener Presse'', Alman fizikçi Wilhelm Roentgen'in yeni bir radyasyon çeşidi (bugünkü bilinen adıyla (''x ray'') bulduğunu açıkladı. 1908- Bulgaristan, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti. 1908- Avusturya imparatorunun ilhak notasını imzalamasıyla Bosna-Hersek, Osmanlı toprağı olmaktan çıktı. 1911- İtalyan kuvvetleri Gelibolu'yu işgal etti. 1925- İlk Cumhuriyet altını, İstanbul Darphanesinde basıldı. İlk para Mustafa Kemal Paşa'ya gönderildi. 1926- İstanbul Boğazı'nda trenler için vapur seferleri başlatıldı. 1930- Dünyanın en büyük hava gemisi R.101 havada patladı: 44 kişi öldü. 1931- Başbakan İsmet İnönü ile Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın Yunanistan'ı ziyaretleri sırasında, 1930 Türk-Yunan Dostluk Antlaşması yürürlüğe konuldu. 1934- İspanya'da iç savaş başladı. 1947- Atina'da yapılan Akdeniz Atletizm Yarışmaları'nda Türkiye birinci oldu. 1953- Türkiye, BM Güvenlik Konseyi'ne 40 oyla üye seçildi. 1962- Beatles'ın ilk çıkış yapan şarkısı ''Love Me Do'' piyasaya çıktı. 1970- Enver Sedat, Mısır devlet başkanı oldu. 1979- İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş, bir aşk skandalı sonucu hükümetten istifa etti. 1979- Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat Ankara'ya geldi; FKÖ temsilciliği açıldı. 1988- Şili'de Pinochet rejimine karşı referandum yapıldı. 1989- Dalai Lama Nobel Barış Ödülü'nü aldı. 1996- Besteci Fehmi Ege 76 yaşında öldü. 1997- Altın Portakal Film Festivali sonuçlandı. En iyi film ödülünü, Ferzan Özpetek'in yönettiği ''Hamam'' filmi aldı. |
|
||||
6 EKİM
1605- Lala Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Estergon Kalesi'ne girdi. 1889- Thomas Edison ilk hareketli resim gösterimini gerçekleştirdi. 1923- Şükrü Naili Paşa komutasındaki Türk Birlikleri İstanbul'a girdi; kent düşman işgalinden kurtuldu. 1923- Damat Ferit Paşa, Fransa'nın Nis kentinde öldü. 1923- Amerikalı astronom Hubble Andromeda Galaksisi'ni keşfetti. 1926- Türkiye'de ilk uçak fabrikası Kayseri'de açıldı. 1930- I. Balkan Konferansı Atina'da toplandı. 1951- Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Stalin, ülkesinin atom bombasına sahip olduğunu açıkladı. 1963- ABD Başkanı Kennedy'nin eşi Jacquealine Kennedy İstanbul'a geldi. 1964- Birinci Antalya Altın Portakal Film Şenliği başladı. 1964- Karikatürist Kosma Togo 69 yaşında öldü. 1968- Şair, yazar ve psikolog Sabri Esat Siyavuşgil 61 yaşında öldü. 1969- Cumhuriyet gazetesinin kurucusu Yunus Nadi'nin öğlu gazeteci Doğan Nadi öldü. 1971- 6. Akdeniz Oyunları, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından İzmir'de törenle açıldı. 1981- Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat, askeri bir tören sırasında öldürüldü. Suikastı Müslüman Kardeşler örgütü üstlendi. 1986- TV'nin ikinci kanalı çeşitli eğlence programlarıyla resmen açıldı. 1990- Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Parti Meclisi üyesi Doç. Dr. Bahriye Üçok, kargoyla gönderilen bombalı paketin patlaması sonucu 71 yaşında öldü. 1993- İş adamı Nejat Eczacıbaşı, ABD'de 80 yaşında öldü. |
|
||||
7 EKİM
1571- İnebahtı Deniz Savaşı kaybedildi. 1849- Şair ve öykü yazarı Edgar Allan Poe, Baltimore-Maryland'de 40 yaşında öldü. 1936- Osmanlı devletinin son sadrazamı Tevfik Paşa İstanbul'da öldü. 1960- Ordu Foto Film Merkezi tarafından hazırlanan ''Düşükler Yassıada'da'' filmi basına gösterildi. 1966- İlk Türk otomobiline ''Anadol'' adı verildi. 1985- Besteci, piyanist ve orkestra yöneticisi Cemal Reşit Rey, 81 yaşında öldü. 1985- Filistinli gerillalar Achille Lauro gemisini kaçırdı. 1987- TİP ve TKP birleşti; yeni kurulan TBKP'nin Onursal Başkanı Behice Boran oldu. 1989- 26. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde ''Uçurtmayı Vurmasınlar'' filmi 5 dalda ödül kazandı. 1993- Ünlü pop yıldızı Madonna, İstanbul İnönü Stadı'nda yaklaşık 50 bin kişiye konser verdi. 2004- Tiyatro Sanatçısı İsmet Ay vefat etti. 2006- Muhalif Rus gazeteci Anna Politkovskaya, Moskova'da kurşunlanarak öldürüldü. |
|
||||
9 EKİM
1690- Belgrad yeniden Osmanlı egemenliğine girdi. 1855- Isaac Singer dikiş makinesi motorunun patentini aldı. 1937- Nazilli Basma Fabrikası, Atatürk'ün de katıldığı törenle açıldı. 1944- Başbakan Şükrü Saracoğlu, Anıtkabir'in temelini attı. 1944- İngiltere, Çin, ABD ve Sovyetler Birliği, ''Birleşmiş Milletler''in kurulacağını açıkladılar. 1953- Amerikalı kadın yüzücü Florance Chadwick, Çanakkale Boğazı'nın Nara Burnu ile Eceabat arasını 1 saat 50 dakikada yüzdü. 1960- Yassıada'daki sanıklarla ilgili fotoğraflar basına gösterildi. 1967- Arjantinli gerilla lideri, Küba Devrimi önderlerinden Ernesto Che Guevara 39 yaşında Bolivya'da öldürüldü. 1971- Deniz Gezmiş ve 17 arkadaşı idama mahkum edildi. 1978- Ankara Bahçelievler'de 7 TİP'li genç katledildi. 1983- Milli Güvenlik Kurulu yetkilerini düzenleyen yasa çıktı. 1961'den beri yürürlükte Kurulun yapısı ''danışma'' ile sınırlı olmaktan çıkarıldı. 1988- Kültür Bakanlığı, 36 sanatçıyı ''devlet sanatçısı'' ilan etti. Yaşar Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Hüseyin Gezer, Füreya Koral, Zühtü Müritoğlu ve Lütfi Ömer Akad bu unvanı reddettiler. 1989- Yazar Yusuf Atılgan 68 yaşında öldü. 1997- Nobel Edebiyat Ödülü, İtalyan oyun yazarı Dario Fo'ya verildi. 2004- Türk Hava Kurumu tarafından Eskişehir'in İnönü ilçesinde düzenlenen ''3. Türkiye Hava Oyunları''nda 433.5 metrekare ile bugüne kadar gökyüzünde açılan en büyük bayrakla atlayış yapan THK paraşütçüsü Hakan Zengin, Guinness Rekorlar Kitabı'na girmeye hak kazandı. 2006- Güney Kore Dışişleri Bakanı Ban Ki-mun, görev süresi 1 Ocak 2007'de dolan Ganalı Kofi Annan'ın yerine BM Genel Sekreterliğine seçildi. 2006- Kuzey Kore, tarihinde ilk kez nükleer denemede bulunduğunu dünyaya ilan etti. Deneme, bütün dünyanın tepkisini çekti, BM Güvenlik Konseyi, 14 Ekimde ekonomik ve ticari yaptırım kararı aldı. Kuzey Kore, 31 Ekimde altılı müzakere masasına dönmeye hazır olduğunu açıkladı, ancak tarih vermedi. |
|
||||
10 EKİM
680- Hazreti Muhammed'in torunu İmam Hüseyin, Kerbela'da başı kesilerek öldürüldü. 1813- İtalyan besteci Gueseppe Verdi doğdu. 1865- John Hyatts bilardo topunun patentini aldı. 1903- Kadın hakları mücadelesinin dünyadaki ilk öncülerinden Emmeline Pankhurst, İngiltere'de kadınların kurtuluşu mücadelesini yürütmek üzere ''Toplumsal ve Siyasal Kadın Birliği''ni kurdu. 1911- Çin'de Sun Yat-San liderliğindeki devrimciler, Manchu hanedanını yıktı. 1969- Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF) Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu (Dev-Genç) adını aldı. 1977- Tarihçi İsmail Hakkı Uzunçarşılı 89 yaşında öldü. 1981- Aşık Ali İzzet 79 yaşında öldü. 1982- Tiyatro ve sinema sanatçısı Yıldırım Önal 51 yaşında vefat etti. 1985- Orson Welles, Los Angeles'ta 70 yaşında kalp krizinden öldü. 1993- Andreas Papandreu 74 yaşında Yunanistan Başbakanı seçildi. 1995- Türk sinemasında 115 filmde rol alan ''babacan'' rollerin oyuncusu Kadir Savun öldü. 1995- Garry Kasparov, bir ay süren satranç turnuvasında rakibi Viswanathan Anand'ı yendi. 2004- ANKA Ajansı'nın Onursal Başkanı, Gazeteci yazar Müşerref Hekimoğlu 83 yaşında vefat etti. |
|
||||
11 EKİM
1689- Rus Çarı büyük Petro öldü. 1811- İlk buharlı feribot ''Juliana'', New York-New Jersey arasındaki seferlerine başladı. 1868- Thomas Edison ilk icadı elektrikli ses makinesi (fonograf) için patent aldı. 1881- David Houston, kameralar için rulo filmin patentini kaydettirdi. 1922- TBMM Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında Mudanya Mütarekesi imzalandı. 1924- TBMM yeni binasına taşındı; Cumhuriyet Bayramı'nın ilk kutlama töreni burada yapıldı. 1926- Kıyafet Kanunu kabul edildi. 1929- Yavuz savaş gemisinin onarımı bitti; gemi Türk Deniz Kuvvetlerine teslim edildi. 1939- Einstein, ABD Başkanı Roosevelt'e, atom bombası konusuna dikkatini çekmek için yazdığı ünlü mektubunu kaleme aldı. 1948- BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Ulusal Komisyonu kuruldu. 1963- Batman'da bir petrol damarı daha bulundu. 1963- Fransız şarkıcı Edith Piaf ve Fransız yazar ve ozan Jean Cocteau öldü. 1968- Apollo 7, ilk görevini astronotlar Wally Schirra, Donn Fulton Eisele ve R. Walter Cunningham ile başarıyla gerçekleştirdi. 1972- Milli Selamet Partisi kuruldu. 1976- Çin'de, aralarında Mao Zedong'un eşi Çiang Çing'in de bulunduğu dört politbüro üyesi darbe yapmayı planladıkları gerekçesiyle tutuklandı. 1977- Deniz bilimcisi Kaptan Cousteau, ünlü teknesi Calypso ile İstanbul'a geldi. 1979- Gazeteci Abdi İpekçi cinayeti zanlısı Mehmet Ali Ağca'nın yargılanmasına başlandı. 1980- Yönetmen Ali Özgentürk'ün ''Hazal'' filmi, 29. Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde 3 ödül aldı. 1980- Uzay istasyonu Salyut 6'da 185 gün kalarak rekor kıran Sovyet kozmonotları dünyaya döndü. 1981- Erden Kıral'ın yönettiği ''Bereketli Topraklar Üzerinde'' filmi, Avrupa Film Festivali'nde birinci oldu. 1984- Avrupa Parlamentosu, Türkiye-Avrupa Ekonomik Topluluğu Karma Parlamento Komisyonunun yeniden kurulmasına karar verdi, fiili çalışmayı askıya aldı. 1984- ''Challenger'' ile uzaya çıkan astronot Kathy Sullivan, uzayda yürüyen ilk Amerikalı kadın oldu. 1985- Şair Metin Eloğlu 58 yaşında öldü. 1987- 12 Eylül'de kapatılan Türkiye İşçi Partisi'nin son genel başkanı, sosyolog Behice Boran 77 yaşında öldü. 1999- ''Yılanların Öcü'', ''Onuncu Köy'' ve ''Amerikan Sargısı''nın yazarı Fakir Baykurt Almanya'da öldü. 2005- Ünlü şair ve yazar Attila İlhan öldü. |