Yanlış anlaşılan kavramların başında gelen bir kelime. "Şeriat"...
ABD’nin önde gelen gazetesi New York Times, bundan iki ay kadar önce İslam hukuku hakkında çok uzun, kapsamlı ve önemli bir makale yayınladı. `Şeriat, Hukuk Devleti Anlamına mı Geliyor?` (Does Shariah Mean The Rule of Law?) başlıklı yazı, Harvard Üniversitesi`nden genç hukuk profesörü Noah Feldman`ın imzasını taşıyordu ve epey de `ezber bozucu`ydu.
Feldman, önce `ezber`e değiniyor ve şöyle diyordu: `Çoğumuz için `şeriat` kelimesi, kesilen eller, taşlanan zaniler ve baskı altına alınan kadınlar gibi korkunç şeyleri çağrıştırıyor.`Ama hemen ardından ekliyordu: `Oysaki, İslam hukuku, tarihinin büyük bölümünde, aslında dünya üzerinde var olan en liberal ve hümanistik hukuk ilkelerini sunmuştur.`Feldman`ı bu yargıya ulaştıran analiz yöntemi, İslam hukukunu, geliştiği dönemin diğer hukuk sistemleri ile karşılaştırmaktı. `Şeriat`tan dehşete kapılan Batılılara şu hatırlatmayı yapıyordu:`Geleneksel İngiliz yasalarının 5 şilinden yüksek hırsızlıklar ve daha pek çok suç için idam cezasını öngördüğünü bugün kim hatırlıyor? Ya da işkencenin 18. yüzyıla dek çoğu Avrupa ülkesinde adli sistemin meşru bir unsuru olarak kabul edildiğini kaç kişi biliyor? Cinsiyet ayrımcılığına gelirsek, İngiliz geleneksel hukuku (common law), evli kadınlara herhangi bir mülkiyet hakkı tanımıyor, hatta onlara kocalarından bağımsız bir hukuki kişilik bile atfetmiyordu. Öyle ki İngilizler elde ettikleri sömürgelerde şeriat hukukunu kaldırıp kendi hukuklarını uyguladıklarında, bunun sonucu, kadınları şeriatın kendilerine verdiği haklardan mahrum bırakmak oldu.`Feldman, makalesinin devamında şeriatın İslam medeniyetinde modern çağlara dek iktidarı denetleyen ve toplumun haklarını koruyan bir adalet kaynağı olduğunu da hatırlatıyordu. Şeriatı geliştiren ulema, bazen dünyevi iktidarın hizmetine girmişse bile, çoğu zaman onu sınırlandırmış, keyfi idarenin önüne geçmişti. Feldman`ın deyimiyle, `şeriat, mahkemelerde kayırmayı yasaklamış, fakir ve zengine eşit muamale yapılmasını emretmiş, hatta bugün bazı Ortadoğu ülkelerinde yaşanan namus cinayetlerini lanetlemiş`ti. Zaten Osmanlı`da sarayı protesto ederken kullanılan `şeriat isteriz` sözünün manası da aslında `adalet isteriz`dir.Bugün ise `şeriat isteriz` sözü bize Taliban`ın korkunç düzenini hatırlatıyor. Bu da elbette sebepsiz değil. Feldman`ın da vurguladığı gibi, İslam hukuku, `içtihat` geleneğinin sönmesi ise durağanlaşmış ve çağın standartlarının çok gerisine düşmüş durumda. Ama bunun nedeni, şeriatın özünde var olan bir sorun değil, Müslüman dünyanın son iki yüzyıldır içine düştüğü kriz. Bunun sebepleri ise dini değil, siyasi, ekonomik ve coğrafi.Zaten kendini geliştirmeyen her hukuk sistemi çağın gerisine düşer. Atatürk döneminde yapılan büyük kadın reformu bile bugünün standartlarının gerisinde kaldı ki, 2001-2004 yılları arasında bir dizi hukuki düzenleme ile kadınlara yeni haklar verdik. İslam hukuku da, eğer bazı ilahiyatçıların belirttiği gibi hükümlerin `láfzından` ziyade `maksadını` dikkate alan dinamik bir `usül` ile yorumlanırsa, pekálá gayet `liberal ve hümanistik` olabilir. Zaten Feldman`ın dediği gibi, yüzyıllar boyunca öyle olmuştur... ( Star-Mustafa AKYOL: 2008-05-21)
Oxford’a göre Şeriat nedir?
Birçok kişi için, şeriat kelimesi alarm zilleri çaldırır...Bu tepkilerdeki endişeler, şeriat teriminin ortak yanlış algısını yansıtır. Yanlışlık, terimin iki anlama geldiği gerçeğinden kaynaklanır. En yaygın kullanımda, şeriat (yol, izlek) İslam kanunundan söz eder. Dünyanın her yerindeki Müslüman ülkelerde, evlilik, boşanma ve miras konularına bakan şeriat mahkemeleri vardır. Bazı ülkelerde, örneğin Suudi Arabistan ve Pakistan’da, şeriat kanunun yetkisi ceza ve ticaret hukukun belirli yönlerini de kapsar. Her iki ülkede de, örneğin, yasal kanunlara had(hudüd) cezaları da dâhil edilmiştir. Had cezaları –örneğin, zina için taşlama ve hırsızlık için elin kesilmesi- İslam’ın ilk zamanlarında uygulanmıştır ve yargıcın takdiriyle cezalandırılabilecek ve tazmin ya da kısas yoluyla çözülebilecek diğer suçların aksine mecburi sayılmışlardır.Ancak şeriatın çok daha geniş bir anlamı da vardır. Kur’anda vahyedilen ve Peygamber Muhammed’in Sünnet’te örneklendirdiği İslam’ın çekirdek inançları ve uygulamalarıyla bu kaynaklardan çıkarılan kanunları kapsar. Esas inançlar ve uygulamalar sabit kalırken, onlardan çıkarılan kanunlar zamanla değişir ve belirgin farklılıklar gösterir. Bunun nedeni bu kanunların çoğunun Kur’andan ve Sünnet’ten yorum yoluyla çıkarılmasından kaynaklanır. Kur’an, örneğin, miras tanzimi gibi bazı kesin yasamalar içerir. Ekseri otoriteler, bu düzenlemelerin yoruma bağlı olmadığına inanmaktadır. Ancak Kur’an öğretilerinin çoğunluğu belirli hukuki kurallara tercüme edilmesi için insani çabaya ihtiyaç duyan ahlaki rehberlik ve tavsiyeler şeklindedir. Kur’an ve Sünnet’i yasal anlamlarının anlaşmasındaki insani çabaya fıkıh (anlama) adı verilmektedir.Fıkıh terimi aynı zamanda insani çabayla tertiplenmiş yasalara atıf için de kullanılır. İlahi kaynaktan geldiğine yani mükemmel ve değişmez olduğuna inanılan şeriat kanunlarının aksine, fıkıh kanunları insan mahsulüdür ve bu nedenle gayri mükemmel ve yenilenmeye meyilli olarak görülürler. Gerçekten de, İslami hukukun gövdesi 14 yüzyıldan beri gelişmektedir ve farklı şartlar ve değişen şartlara göre uyarlanmıştır ve İslami yasal yürütmenin 5 ekolü ortaya çıkmıştır. Diğer herhangi bir yasal sistemde olduğu gibi, yorumlar farklılıklar göstermektedir, bazı kurallar yürürlükten kaldırılırken yenileri ortaya çıkmıştır. Fıkıh’ın resmi “kökler”inden biri de, şartlar zorladığında kuralları yeniden yorumlama amacı taşıyan entelektüel çabadır. (içtihat)...Sürgündeki Tunuslu düşünür Raşit Gannüşi, toplumun otoritesi olarak tanımladığı şura yani Kur’anın katılımcı hükümet prensibine dayanarak, laik demokrasilere Müslümanların katılımını savunur. “Bağımsızlık, kalkınma, sosyal birlik, sivil haklar, insan hakları, siyasi çoğulculuk, yargının bağımsızlığı, basın özgürlüğü, cami ve İslami ibadetlerinin özgürlüğü” gibi hayati İslami amaçlara ulaşmak için yardımcı olmaya hevesli herkesle Müslümanlar çalışmalıdır.Hangi kanunların kesin olarak içtihada tabi olması noktasında birçok farklı görüş vardır. Muhafazakar alimler arasında inandıkları kanunların şeriat olarak korunması ve bu nedenle de içtihada tabi olmaması gerektiği yaygındır. Reformcu düşünürler, şeriat ve fıkıh arasındaki farkı çok daha önemli vurgu yaparlar. Bu tartışma tarih boyunca İslami söylemin bir özelliği olmuştur.Ünlü hukuk alimi İbni Teymiye (1328) Allah’ın vahyi ve ideal olara şeriatın teknik kullanımıyla, belirli kurallardan söz eden jenerik kullanımı arasını ayırmada başarısız olanları eleştirmiş ve cahil ve adil olmayan kadıların kararlarının şeriatla karıştırılmasına karşı uyarmıştır. Şeriat metinleri hangi kanunlarla adil ya da değil hüküm verilebileceği ölçüsü dahi koymuştur: şeriatın “maksatları” ve “amaçları” (makaşit). Bu amaçlar arasında yaşama, din, aile, mülk ve fikir hakkı olarak tanımlanan insan haklarının korunması da vardır. Eğer bu haklar korunmuyorsa, kanunlar yeniden düşünülmelidir.Müslümanların şeriatın ebediyetine ve evrenselliğine vurgu yaptıkları doğrudur, ancak bu İslami kanunların değiştirilemez olduğu ya da herkesin İslami kanunla yönetilmesi gerektiği anlamına gelmez. Bunun anlamı şeriatın değer ve amaçlarının hayatın tüm yönlerini kapsadığıdır. Bazı alimler şeriatın amaçlarını yerine getiren her yasanın doğal olarak İslami olduğu dahi öne sürmüşlerdir. Şeriatla yönetildiğinde dünyanın daha iyi bir yer olacağına inanan Müslümanların var olduğu doğrudur. Açık sözlü bir azınlık dışında yine de bu duruş ruhsaldır, siyasi değil. Tamara Sonn ( 21 Ağustos 2008 )
bana göre peygamber efendimizden sonra şeriat tam bir menfaat rejimi olmuştur... Peygamber efendimiz zamanında müslümanlık yayılması için şeriat rejimi uygun görülmüştü ama şimdi öyle bir sorun yok haliyle şeriata da gerek yok... Laik Türkiye Cumhuriyeti
Şeriat bir kere tam olarak ne demek ?
Biri bunu açıklarsa sevinirim.
"Şeriat" kelimesi duyulunca anında "Laikliğin elden gitmesi; kesilen kol,bacak" geliyor akla.
Ancak böyle değil.
Şeriat; Allah'ın emir ve isteklerine göre hareket etmek.
Örneğin :
Namaz kılmak bir şeriat, oruç tutmak bir şeriat.
O yüzden ilk baş kelimenin tam anlamını kavramamız gerekli olduğunu düşünüyorum
- Şeriat bir kere tam olarak ne demek ?
Biri bunu açıklarsa sevinirim.
"Şeriat" kelimesi duyulunca anında "Laikliğin elden gitmesi; kesilen kol,bacak" geliyor akla.
Ancak böyle değil.
Şeriat; Allah'ın emir ve isteklerine göre hareket etmek.
Örneğin :
Namaz kılmak bir şeriat, oruç tutmak bir şeriat.
O yüzden ilk baş kelimenin tam anlamını kavramamız gerekli olduğunu düşünüyorum
Türkiyede şu an zaten şeriat var kimse kimsenin namazına karışmıyor kimse kimsenin orucuna karışmıyor ama , bazi insanların istedikleri şeriatla hukuk sistemi İran vb ülkeler gibi. Şeriat'a saygı duyarım ta ki hukuk'a karşı gelmeyecek şekilde Laikliği geride bırakmıcak şekilde, Şeriat kelimesi gerçekten bazilerini korkutuyor şeriat kelimesinden korkmayın =)
- Yanlış anlama şeriati övmek için söylemiyorum. Şimdiki rejimde menfaat rejimi değil midir?
yönetenlerin menfaat rejimi... Dünyaya bakarsan Laik rejimin dini tam olarak özgür bıraktığını görürsün. Yani insanlar zorla birşeyler yaptırmak yerine Allahın verdiği aklı kullanarak nefsini kullanarak doğru yolu bulabiliyor. Ayrıca laikliğin menfaati Türkiyeyi yönetenlere has bir şey...
(Not: Şimdi bile menfaat peşinde olan bir iktidar şeriat yanlısıdır )
- yönetenlerin menfaat rejimi... Dünyaya bakarsan Laik rejimin dini tam olarak özgür bıraktığını görürsün. Yani insanlar zorla birşeyler yaptırmak yerine Allahın verdiği aklı kullanarak nefsini kullanarak doğru yolu bulabiliyor. Ayrıca laikliğin menfaati Türkiyeyi yönetenlere has bir şey...
(Not: Şimdi bile menfaat peşinde olan bir iktidar şeriat yanlısıdır )
sanırım son cümle durumu açıklamıştır
şeriat yanlısı olabilirler her yaptıkları doğru mu ki şeriat uygulamaları doğru olsun
- yönetenlerin menfaat rejimi... Dünyaya bakarsan Laik rejimin dini tam olarak özgür bıraktığını görürsün. Yani insanlar zorla birşeyler yaptırmak yerine Allahın verdiği aklı kullanarak nefsini kullanarak doğru yolu bulabiliyor. Ayrıca laikliğin menfaati Türkiyeyi yönetenlere has bir şey...
(Not: Şimdi bile menfaat peşinde olan bir iktidar şeriat yanlısıdır )
sanırım son cümle durumu açıklamıştır
Peki ben şeriatın menfaatçi bir yönetim olduğunu kabul ettiğimi varsayalım.
Şimdi sana bazı sorularım var
"Laik" bir ülke söylermisin bana hiç menfaati için çalışmayan?
En iyi örnek olarak Süleyman Demirel (T.C. 9. Cumhurbaşkanı) şeriatçı mıydı? (Kim olduğunu ve ne yaptığını biliyorsundur açıklamama gerek yok.)
Bizim şeriatçı diye tabir ettiklerimiz kimler?
- Peki ben şeriatın menfaatçi bir yönetim olduğunu kabul ettiğimi varsayalım.
Şimdi sana bazı sorularım var
"Laik" bir ülke söylermisin bana hiç menfaati için çalışmayan?
En iyi örnek olarak Süleyman Demirel (T.C. 9. Cumhurbaşkanı) şeriatçı mıydı? (Kim olduğunu ve ne yaptığını biliyorsundur açıklamama gerek yok.)
Bizim şeriatçı diye tabir ettiklerimiz kimler?
Cevaplarını bekliyorum
1. Ben şeriatı menfaatçi bir yöntem olarak söylemedim dikkat ederen peygamberimizden sonra şeriat biçimi hep menfaat uğruna kullanılmış...
2. Laik bir ülke eğer laik yaşıyorsa dikkatini çekerim laiklik kurallarına hukukuna uygun yönetiliyorsa hiçbir sorun yoktur ama Türkiye Cumhuriyetinde hiçbir zaman laiklik yerine oturmadı gelen sömürdü giden sömürdü. Ama avrupa ülkelerine bak örn fransa ... gayet çağdaş ve demokrat ve bu sayede gelişmiş bir ülke... ama bkz iran, pakistan, bae ve birçok afrika ülkesi
Şeriatı peygamberimizden başka hiçkimse uygun yönetemez! Çünkü onun kadar dürüst, doğru ve şerefli bir insan dünyaya gelmemiştir.
Bana göre Türkiye içinde bulunduğu coğrafi bölgeyle ne tam şeriatçı hukuka dayalı bir millet ne tam laik bir millet olabiliyor.Ülkenin dışından bahsediyorum batıya baksan şeriat kafanı kaldırıp yukarlara baksan çağdaş ülkeler tam Ortasında bir Ülke Türkiye
07.04.10, 21:36
Şeriat Nedir ?
Cevap: Şeriat Nedir ?
