Org. BÜyÜkanit'in 1830 Şİfresİ Ne Anlama Gelİyor?
Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Büyükanıt'ın önceki gün, "TSK'nın siyasetle ilgisi yoktur ve olmamalıdır" demesi, arkasından, "Ben silah arkadaşlarıma, bu konuda hep 1830-1918 dönemi Osmanlı tarihini iyi incelemelerini öneriyorum" ifadesi ilginç yorumlara neden oldu.
--------------------------------------------------------------------------------
Bazı tarihçiler, 1826'da ilk düzenli ordu olarak kurulan Asakiri Mansurei Muhammediye'nin yapısına vurgu yaptı. Düzenli ordu içindeki bazı subayların farklı siyasette olduklarını, bu siyasi ayrılığın ordu içine de yansıdığını, ordudaki bu dağınıklığın da nihayetinde 1920'deki Sevr Anlaşması'na kadar giden olumsuz sonuca götürdüğünü söylediler. Prof. Dr. Sina Akşin, ordunun özellikle 1830'lu yılların sonunda dağılma noktasına geldiğini, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın birliklerine bile karşı koyamayacak duruma düştüğünü belirtti. Ordu içinde siyasetin en belirgin yaşandığı dönemin İttihat Terakki dönemi olduğuna işaret eden Akşin, Atatürk'ün orduyu bu siyasi ayrılık havasından kurtarmak için çaba harcadığını söyledi. Büyükanıt'ın sözlerinin, ordunun "kirli ve kişisel anlamda siyasetin içinde olmayacağı" mesajını verdiğini savunan Akşin, "Büyükanıt, konuşmasının devamında ordunun görevlerini sayarken, makro anlamda siyaseti kastediyor. Kişisel ve kirli yönüyle siyasetin içinde olunmayacağını aktarıyor" dedi.
"BİR O KALMIŞTI"
Büyükanıt'ın, Osmanlı Devleti'nin çöküş dönemine işaret ettiği yorumu yapanlar da var. Büyükanıt'ın da bu dönemi hatırlattığını savunan tarihçilerden Prof. Dr. Mehmet Ali Kılıçbay şunları söyledi: "1830'lar, Avrupa'da devrimlerin yaşandığı süreçtir. Osmanlı'da ise bu dönem tam bir çöküş dönemidir. 1826'da kurulan düzenli ordu her ne kadar savaşlarda başarı gösterememiş olsa da varlığını korumuştur. Devletin diğer kurumları 1830'lardan sonra varlığını yitirmiştir." Prof. Kılıçbay, ordudaki kliklerin Sevr Anlaşması'yla noktalanan kötü gidişi beraberinde getirdiği görüşüne de karşı çıkarak şöyle dedi: "Osmanlı ordusu içinde farklı görüşler vardı ancak benzer durum aynı dönemlerde Fransız ordusunda da Rus ordusunda da vardı. Osmanlı ordusunun savaş kaybetmesini, içindeki görüş farklılıklarına bağlamak doğru olmaz."
|