Tıp dünyası genç Türk bilim adamı Dr. Umut Özcan’ın yeni buluşuyla çalkalanıyor. 29 yaşındaki Özcan, farelerde "tip 2" diyabeti tedavi eden araştırmasıyla heyecan yarattı.
Dr. Özcan, laboratuvarda şişman ve ileri derecede tip 2 diyabet geliştirmiş farelerde diyabeti tamamen iyileştirdi. Çalışma kısa süre sonra insanlarda denenecek.

HARVARD Üniversitesi’nde şişmanlık genini bulan Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil’in laboratuvarında çalışmalarını sürdüren Dr. Umut Özcan, "tip 2" diyabet gelişiminde önemli bir rol oynayan "endoplazmik retikulum"da artan stresi bir ilaç grubu ile azaltmayı başardı. Dr. Özcan, şişman ve ileri derecede tip 2 diyabet geliştirmiş farelerde diyabeti tamamen iyileştirdi. Dünyanın en saygın bilim dergilerinden "Sience"ın dünkü sayısında yer alan çalışma, kısa bir süre sonra insanlarda da denenecek.

İKİ ÜNLÜ PROFESÖR

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nin 3. sınıfına devam ederken Harvard Üniversitesi Joslin Diabets Center’da dünyanın en ünlü diyabet profesörü olan C. Ronald Kahn’in laboratuvarına kabul edilen Dr. Umut Özcan, burada 2 yıl insülin salgılayan beta hücreleri üzerine çalıştı.

Joslin Diabetes Center’da arastırmalarını tamamladıktan sonra, şişmanlık genini bulan Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil’in laboratuvarında kendisinin oluşturduğu hipotez üzerine çalışmaya başlayan Özcan’ın bu araştırması, 2004 yılında Science dergisinde yayınlandı.

Özcan, moleküler ve genetik tekniklerle gerçekleştirdiği çalışmasında hücre içerisinde bulunan ve "Endoplazmik Retikulum" diye adlandırılan organelde gelişen aşırı yüklenmenin (stresin), şişmanlıkta tip 2 diyabetin gelişiminde merkezi bir rol oynadığını gösterdi.

Dr. Özcan, bu çalışmasından yola çıkarak gerçekleştirdiği yeni çalışmasında tip 2 diyabet gelişiminde önemli bir rol oynayan "endoplazmik retikulum"da artan stresi bir ilaç grubu ile azaltmayı başardı. Araştırmada, yapı olarak birbirinden farklı, ama fonksiyon olarak kimyasal "çaperon" grubuna giren iki ilaç kullanan Dr. Özcan, şişman ve ileri derecede tip 2 diyabet geliştirmiş farelerde, diyabeti tamamen iyileştirdi. Farelerdeki yüksek kan şekeri değerleri tamamen normale döndü.

Araştırmayı insanlarda da deneyeceklerini belirten Özcan, her iki ilacın da başka hastalıkların tedavisi için insanlarda kullanılan güvenilirliği kanıtlanmış ilaçlar olduğunu vurguladı.

TUNCELİ’DEN HARVARD ÜNİVERSİTESİ’NE

1977’de Tunceli’de doğan Dr. Umut Özcan, Tunceli Atatürk İlkokulu’nu bitirdikten sonra ortaokula Elazığ Anadolu Lisesi’nde devam etti. Özcan, buradan geçtiği Ankara Fen Lisesi’nde araştırma yapmaya başladı. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde İngilizce tıp eğitimi alan Özcan, ilk yılından itibaren Prof. Dr. Hüsrev Hatemi, Prof. Dr. Günnur Yiğit ve Prof. Dr. Selma Yılmazer ile birlikte araştırma çalışmalarına devam etti. Türkiye Diyabet Vakfının "En iyi Bilimsel Proje" ödülü ile Türkiye Diyabet Cemiyeti’nin "Celal Öker Bilim ve Teşvik Ödülü" verildi. Özcan’ın 2004 yılında Science dergisinde yayınlanan çalışması dünyanın en iyi tıp dergilerinden biri olarak gösterilen Nature Medicine tarafından 2004-2006 yılları arasında dünyada yapılan en iyi 5 diyabet araştırması içerisinde gösterildi.

DÜNYA ÖLÇEĞİNDE ÖNEMLİ BİR BULUŞ

Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel Yılmaz, Tip 2 diyabetin insülin salgılamada bir yetersizlik ve hücrelerin bu hormona karşı duyarlılığının azalması sonucunda geliştiğini söyledi. Prof. Yılmaz, dünyada 180 milyon diyabetli bulunduğunu ve bunun yüzde 90’ını tip 2 diyabetlilerin oluşturduğunu kaydetti. Türkiye’de etkin molekül bulma açısından hemen hemen bu konuyla ilgili hiç çalışma olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Yılmaz, Dr. Umut Özcan’ın araştırmasının hem Türkiye hem de dünyadaki diğer diyabetliler açısından son derece önemli olduğunu kaydetti. Prof. Yılmaz, "Dr. Umut Özcan’ın çalışması hastalığın tedavisi için yeni bir umut. Bu çalışmanın dünyanın en ciddi bilim dergisinde yayınlanması Umut ve ülkemiz açısından çok önemli bir olay" diye konuştu.

Hürriyet