Türkiye, 28 Şubat sürecinden itibaren popüler hale gelen dini içerikli tartışma programlarından, reyting uğruna ekran başında üretilen fetvalardan; Zekeriya Beyaz ve İsmail Nacar’lardan, Ramazanı istismar eden Kur’an’lı, dini yayınlı promosyonlardan kurtulamadı yıllardır. Dinin magazinleştirilmemesi için; ekran başında kafaları bulandıran, televizyonlardan inmeyen ilahiyatçılar hakkında ilk kez resmî bir ağızdan sert eleştiriler yapıldı geçen hafta.

Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu, isim vermeden Zekeriya Beyaz gibi ‘din-reyting’ ikileminden kurtulamayan ilahiyatçılarla ilgili sert konuştu: “İlahiyatçılar ve kendisini ilahiyatçı olarak tanıtanlar medyada göbek dansları eşliğinde şovmenlik, şaklabanlık yapıyor. Bunlar yanlış, rencide edici. Reyting bu ayıbı örtmüyor. Ekrana çıkan ve ekrana çıkma krizi olanlar var. İlahiyatçı olarak çıkan bu kişilerden ben de bir ilahiyatçı olarak utanıyorum. İnsanların zaaflarını kullanıyorlar.”

“İrtica ile hurafelerle mücadele edecek üniversite mezunu imamlar istiyoruz.” diye de ekledi Bardakoğlu. Kuşkusuz din-reyting tartışması ve yazılı ve görsel medyanın konuyu istismarı sürecek. Ancak dini konuları reyting malzemesi yapmadan, bilimsel ve İslami temeller üzerine oturtarak okuyucularına 38 yıldır ulaşan bir yayın sessiz sedasız 188’inci sayısına ulaştı; Diyanet Dergi. Boşanma, israf, dünyevileşme, dini nikâh, popüler kültür gibi birbirinden ilginç onlarca konuyu İslam penceresinden, ancak kendi üslubuyla ele alıyor. Her ele alışında da gazetelerin birinci sayfalarına, televizyonlara konu oluyor.

Dergi, 1968 yılında dönemin Diyanet İşleri Başkanı Lütfi Doğan’ın girişimleriyle ‘Diyanet Gazetesi’ olarak yayına başladı. 1991’den itibaren ise dergi kimliğiyle yayın hayatını sürdürdü. Son 3 yıldır Türkiye’nin toplumsal konularına, sorunlarına çözüm arayan, alternatif bakış açısı getiren haberleriyle konuşuluyor dergi. Aşınmaya yüz tutmuş dini değerlerin yeniden ihyasına, toplumsal sorunların tespiti ve çözümüne önemli katkılar sunan Diyanet Dergisi, din gerçeğini magazin konusu olamayacak kadar ciddi görüyor. Haberlerini ise herkesin anlayacağı basitlikte ve ilgi ağında masaya yatırıyor.

Okuyucularının çoğu tahmin edebileceğiniz gibi din görevlileri. Dergiyi hazırlayan 20 kişilik akademik kadro, yakında bayilere de çıkarak, yeni okur profilleriyle tanışmak istiyor. Zira dergi henüz bayilere satılmıyor. Okuyucularına abonelik sistemiyle ulaşıyor. Taksitli ve peşin olmak üzere iki çeşit abonelik bulunuyor. 54 bini taksitli, 20 bini peşin olmak üzere 74 bin abonesi mevcut.

Genel Yayın Yönetmeni ve Dini Yayınlar Dairesi Başkanı Dr. Yüksel Salman, yakın gelecekte dergiyi bayilerde de satılır hale getirmeyi planladıklarını, bu amaçla çalışmaların sürdürüldüğünü ifade ediyor. Dergiyi, Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Dini Yayınlar Dairesi hazırlıyor. 20 kişilik, devlet memurundan oluşan bir ekip, gündemi yakından takip ederek toplumun bilgiye ya da tavsiyeye ihtiyaç duyduğu konuları belirliyor. Pek de farkında olmadığımız problemleri, çözüm yollarını masaya yatırıyor.

Yüksel Salman, derginin vizyonunu şöyle özetliyor; “İşlenecek konuları belirlerken halkın ahlaki değerlerini muhafaza etmeyi ve toplumsal çözülmelerin önüne geçmeyi hedefliyoruz. Bu bilinçle gündemlerimizi belirliyoruz. Her sayımız mutlaka basında yer alıyor. Bu da işimizi iyi yaptığımızı gösteriyor. Zira toplumun ahlaki açıdan muhafazası ve bilinçlendirilmesi, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın anayasal görevi. Bizim öncelikli hedefimiz bu vazifeyi hakkıyla yerine getirebilmek.”

Hassas olan din konusunun halka doğru anlatılması konusunda özel bir gayret sarf ettiklerini belirten Salman, dini, milli ve ahlaki değerlerin yaşatılmasına yönelik konuların seçilmesine de özen gösterdiklerini söylüyor. Bu bağlamda dinin iki temel kaynağı olan Kur’an-ı Kerîm ve sünneti esas aldıklarını ifade ediyor.

Diyanet Dergi’nin tarihi 1968’e kadar dayanıyor. Onuncu Diyanet İşleri Başkanı Lütfi Doğan döneminde ‘Diyanet Gazetesi’ adıyla 1991 yılına kadar yayınlandı. Bu tarihte dönemin Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Hamdi Mert, tarafından Diyanet Dergi projesi hayata geçirildi ve Mert derginin ilk genel yayın yönetmeni oldu. Proje ile Diyanet Dergi, ülke genelindeki din görevlilerini bilinçlendirerek onları toplum nezdinde birer kanaat önderi haline getirmeyi hedeflemişti. 2003 yılına kadar kurum içi bir bülten gibi işleyen sistem bu tarihten sonra halka açılarak daha geniş bir kitleye ulaşmaya başladı. Bugün tirajı 80 binlere varan dergi, medya ve şiddet, sahtecilik, popüler kültür gibi çağın getirdiği problemlerin yanı sıra korunmaya muhtaç çocuklar, boşanma, israf gibi toplumsal çözülmelere sebebiyet verebilecek konuları ele alıyor. Halkın bu konulardaki bilincini arttırmayı hedefliyor.

Diyanet Dergisi, 1968’den bugüne birçok yayın organının zor günler geçirdiği Türkiye’nin en çalkantılı dönemlerinde bile herhangi bir kesinti yaşamaksızın yayınını sürdürmüş. Bir devlet kuruluşu olmanın rehavetinden uzak, ancak yine bir devlet kuruluşu olmanın avantajlarını sonuna kadar kullanarak okuyucusuyla buluşmaya devam etmiş. Toplumu bir arada tutmayı görev edinmiş yayın politikası ile birçok yayının sakıncalı görüldüğü dönemlerde, Diyanet Dergisi uzlaştırıcı yapısıyla daha elzem bir konum kazanmış.

Derginin yazarları, yayıncıları, muhabirleri akademisyenlerden oluşuyor. Derginin sabit bir yazar kadrosu yok. Konuların uzmanı akademisyenlerin, bilgilendirme amaçlı yazıları önce Dini Yayınlar Dairesi’nde toplanıyor. Tasarımlarıyla da dikkat çeken derginin özellikle kapağının hazırlanmasına büyük itina gösteriliyor.

Yurtdışındaki din müşavirlikleri vasıtasıyla Almanya, Amerika, Avusturalya, Belçika, Hollanda, Fransa, İsviçre, İsveç ve Norveç gibi ülkelerin yanında Orta Asya’daki Türkî cumhuriyetlere de ulaşan dergi, buralardaki Türklere de sunuluyor.

Türkiye’de farklı formatlarda, farklı kitlelere hitap eden onlarca dergi okuyucuların beğenisine sunuluyor. Dekorasyon dergileri, gençlik dergileri, haber dergileri... Onlarla aynı raflarda bulunmasa da onların olmak isteyeceği düzeyde bir dergi Diyanet Dergisi. Reyting adına çok önemli dini konuların kurban edildiği bir dönemde, durumun ciddiyetine vakıf akademisyenler tarafından hazırlanan Diyanet Dergisi, kaybolmaya yüz tutmuş değerlerin muhafazasını kendine ilke edinerek önemli bir görevi icra ediyor.
Magazinden ve polemiklerden uzak gündeme gelmeyi başaran Diyanet Dergi’nin gelecek sayılarda işlemeyi düşündüğü konular yine gündemde yer edecek cinsten: İslam etiği, Yoksullaşma ve yoksunluk, Uzaklaştıran yakınlık, Şimdilerde komşuluk gibi başlıklar ele alınmayı bekliyor.


DİYANET DERGİ’NİN GÜNDEM BELİRLEYEN KONULARI

Otuz sekiz yıldır yayınlanan Diyanet Dergi, toplumu ilgilendiren birçok sosyal konuyu kendisine kapak yaptı. İşte Diyanet Dergisi’nin 2005 yılından bu yana yayınladığı dergilerin kapak konuları:


2005 YILI

Ocak: Kutlu Yolun Kutlu Yolcusu... (Hac)

Şubat: Şiddetin Karmaşık Dünyası... (Medya ve Şiddet)

Mart: Kültürümüzde Ehli Beyt Sevgisi

Nisan: Hz. Muhammed (sav) ve Çocuk Sevgisi

Mayıs: Farklılıkların Farkına Vararak Birbirimizi Sevmek

Haziran: Hakikatı Perdelemek: Sahtecilik

Temmuz: Temiz Hayat, Helal Lokma

Ağustos: Toplum Yetimleri: Korunmaya Muhtaç Çocuklar

Eylül: Toplumsal Erdem: Paylaşma ve Dayanışma

Ekim: Aklın ve İlmin Işığında İradelerin Eğitildiği Ramazan Mektebi

Kasım: Modern Çağda Müslüman Kimlik

Aralık: Modern Dünya’nın Bunalımı: Dünyevileşme


2006 YILI

Ocak: Bilgiden İrfana: Eğitimde Yeni Arayışlar

Şubat: Popüle Kültür

Mart: Kutsal Emanetler

Nisan: Çocuk ve Ahlak Eğitimi

Mayıs: Bilgiden Hikmete: Bilgi Toplumu-Duygu Toplumu

Haziran: Hurafelerin Aldatıcı Cazibesi

Temmuz: Toplumsal Çözülme: Boşanma

Ağustos: Ahlâki Erozyon Karşısında Değer Eğitimi


AKSİYON