Kalıp tanıma reseptörleri veya PRRler (Pattern Recognition Receptors), mikrobiyal patojenler veya hücresel stresle ilgili molekülleri tanımak için bağışıklık sistemi hücrelerince üretilen proteinlerdir. Örnek, desen veya patern tanıma reseptörleri olarak da adlandırılabilmektedirler. Bir kalıp tanıma reseptörü tarafından tanınan mikroba-özgül moleküller, "patojen ilişkili moleküle kalıplar" (PAMPlar) olarak isimlendiriler; bakteriyal karbonhidratlar (örn. lipopolisakkaritler veya LPS), mannoz, nükleik asitler (örn. bakteriyal ya da viral DNA veya RNA), (Gram pozitif bakterilerden) peptidoglikanlar ve lipopotekoik asitler, N-formilmetiyonin, lipoproteinler ve fungal glukanlar bu molekülleri teşkil ederler.

Endojen stres sinyalleri, "tehlike ilişkili moleküler kalıplar" (DAMPlar) olarak adlandırlırlar ve ürik asiti kapsarlar. PRRler, bağlama özgülleklerine, işlevlerine, yerleşimlerine ve/veya erimsel ilişkilerine göre sınıflandırılabilirler. İşlevleri temelinde PRRler; endositik veya sinyalleme PRRleri olarak ayrılabilirler. Sinyalleme PRRleri, membrana bağlı Toll-benzeri reseptör ve sitoplazmik NOD-benzeri reseptör ailelerini kapsarlar. Endositik PRRler, hücreiçi bir sinyal nöbeti olmaksızın mikroorganizmaların fagositozla yıkımı ve yutulmasını ilerletirler. Bu PRRler karbonhidratları tanırlar ve makrofajların mannoz, bütün fagositlerde bulunan glukan ve bütün fagositlerde bulunan ve apoptotik hücrelerin kaldırılmasına aracılık eden yüklü zincirleri tanıyan çöpçü reseptörleri kapsarlar. Hücredışı veya endozomal patojen-ilişkili moleküllerin tanınmasına TLRler olarak bilinen membran boyunca uzanan proteinlerin bir dizisi aracılık etmektedir. Toll-benzeri reseptörler ilk olarak Drosophila keşfedilmiştir ve doğuştan veya edinilmiş bağışıklık yanıtlarının gelişiminde önemli bir role sahip olan konak savunma programlarının etkinleştirilmesi, sitokinlerin salgılanması ve sentezindeki mekanizmalarda öncülük eden tetikleyiciler olarak bilinirler. TLRler günümüzde bazı türlerde bulunmaktadırlar. Memelilerde TLR1'den 11'e kadar tanımlanmışlardır. TLRlerin kendilerine özgü PAMPlarıyla etkileşimleri NF?B sinyallemesini ve MAP kinaz yolunu ve böylece yangı-öncesi sitokinlerin salınımını ve yardımcı baskılayıcı molekülleri aktive ederler. TLR aktivasyon sinyalini izleyerek diğer hücrelere salınan moleküller, TLRleri doğuştan gelen ve edinilmiş bağışıklık sisteminin anahtarları yapmaktadır. The mannose receptor (MR) is a PRR primarily present on the surface of macrophages and dendritic cells. It recognizes and binds to carbohydrates on the surfaces of infectious agents and its activation triggers endocytosis and phagocytosis of the microbe. The MR belongs to the multilectin receptor protein group and, like the TLRs, provides a link between innate and adaptive immunity. The NOD-like receptors (NLRs) are cytoplasmic proteins that may have a variety of functions in regulation of inflammatory and apoptotic responses. Approximately 20 of these proteins have been found in the mammalian genome and include two major subfamilies called NODs and NALPs, the MHC Class II transactivator (CIITA), and some other molecules (e.g. IPAF and BIRC1). Current understanding suggests some of these proteins recognize endogenous or microbial molecules or stress responses and form oligomers that activate inflammatory caspases (e.g. caspase 1) causing cleavage and activation of important inflammatory cytokines such as IL-1, and/or activate the NF-?B signaling pathway to induce production of inflammatory molecules. The NLR family is known under several different names, including the CATERPILLER (or CLR) or NOD-LRR family.