Bağlama Düzenleri

Bağlamadaki teller bilindiği gruplar halinde kullanılır bu gruplar; alt teller orta teller ve üst teller olarak üç grup halindedir. Bu tel gruplarının farklı seslere akord edilmesiylede birbirinden farklı düzenler meydana getirilir. En çok bilinen ve böylece yayagın bir hal alan düzenler ise kara (bozuk) düzen ve bağlama düzenidir. Yaygınlaşmış olan bu düzenlerin dışında farklı düzenler de bulunmaktadır. Günümüze kadar yapılan araştırmalarda on dokuz farklı bağlama düzeni saptanmıştır. Bu on dokuz düzen tabloda yer almaktadır. Bütün düzenlerde alt tel grubu la sesine akord edilip, diğer teller ise la sesine göre belirlenmiştir.


Gerilim: Bir cisme uygulanan çekme kuvvetlerinin miktarıve özellikle bu kuvvetlerin dik bileşenine gerilim denir.

Basınç: Alan başına düşen kuvvete basınç denir.

Yukarıda açıklanan tanımlamalara bakacak olursak, sazımızın gövde ve sap kısmı, tel gerginliğinden dolayı gerilim ve basınça maruz kalır. Şayet sazımızın gövde ve sap kısmı bu gerilim ve basınca dayanamazsa sapta çekme, dönme, burkulma; gövdede ise çökme, çatlama, kamburlaşma meydana gelir.

Bağlama icrasında on dokuz ayrı düzen tespit edilmiştir. Bu düzenlerin her biri bağlamayı değişik şekillerde etkilemekte ve 65 ile 70 kg kuvvetlik bir gerilim altına sokarak fiziksel yapısında bazı değişikliklere sebep olmaktadır. Bir bağlamanın fiziksel yapısında 60 ile 65 kg. kuvvetlik bir gerilim ve 500 ile 600 gr cm’lik bir basınç normal kabul edilebilmekte ve bunun üzerindeki gerilim ve basıncı getiren düzenler bağlamanın fiziksel yapısını zorlayarak sapını öne doğru kıvırmakta ve göğüs denen ses tablosunun çökmesine neden olmaktadır. Normalin altında bir gerilim ve basınç getiren düzenler ise sazda istenen tınıyı sağlayamadıklarından kulağa hoş gelmeyen seslerin çıkmasına neden olmaktadır

Sazda devamlı bir denge sağlayabilmek için normalin altında gerilim ve basınç getiren düzenlerde, tel kalınlıklarında yüzde birden, yüze beşe doğru teller kalınlaştırılmalı, normalin üstünde gerilim ve basınç getiren düzenlerde ise bunun tersi uygulanmalı yani yüzden birden, yüzde beşe kadar tellerin incesi takılmalıdır. Böylelikle sazın devamlı olarak normal gerilim ve basınç altında bulundurulması sağlanacağından sazın dengesi ve tınısı bozulmamış olacaktır.


kopyalama sırasında sorun olduğu, bozuk göründüğü için link vereceğim düzenler için

Uyarı

Görmek için lütfen buradan üye olunuz.