Size böyle bir yazı yazmak hiç kuşku yok ki benimde hoşumuza gitmiyor. Felaket tellalı da değilim. ''Adam sende, boşver, bize bir şey olmaz'' da diyemiyorum.
Dünyayı sarsan ekonomik kriz artık ülkemizde kendini hissettirmeye başladı. Dünyayı sarsarak gelen ekonomik krizden ülkemiz de nasibini alacaktır. Az hasarla kurtuluruz söylemleri ne yazık ki gerçeği yansıtmıyor. Üstelik hazırlıksız yakalandık.
Global krizi uzun uzadıya açıklamak benim işim değildir.
Benim altını çizmek istediğim krizin bize nasıl yansıyacağını ve bu krizden kendimizi nasıl koruyacağımızı dilim döndüğünce anlatmaktır.
Bu kriz daha önce yaşadığımız örneğin 1994, 2001 krizlerine benzemiyor. Bu farklı bir kriz. Biz daha önce böyle bir kriz görmedik, yaşamadık.
Bu kriz özellikle borçlanarak yatırım yapanları, önceki gelirlerine göre geleceğine yön verenleri derinden sarsacak, çıldırma noktasına getirecektir.
İthalat, ihracat, sanayi ve tarımsal ürünlerin alım, satım ve üretimleri alıcı bulamadığı için bir çok orta ve küçük ölçekli iş yeri kapanacak ve işsizlik artacaktır. Doğal olarak insanlar zorunlu ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma düşeceklerdir. Banka kredileri, çek, senet gibi borçlar ödenemeyecek, itibarlar sarsılacak, ipotekli mallar satılacak, borçlu ve kefiller birbirine düşeceklerdir.
Satılmayan hizmet ve mal paraya dönüşmeyeceği için üretim de bir süreliğine çare olmaktan çıkacaktır. Para önem kazanacak, parası olan güçlü, olmayan ise sefilleri oynayacaktır.
Dünyada likidite sıkıntısı vardır. Türkiye'ye kar amaçlı giren yabancı sermaye önlenemez şekilde geri çıkacak ve bunun sonucu olarak döviz fiyatları yükselecektir. Merkez Bankası müdahaleleri birkaç günü kurtarsa bile bir süre sonra artık O'da müdahale edemez duruma düşecektir.
Türkiye dış borçlarını ödemede zorluk çekecek ve yeni krediler alamayacaktır. Devlet çarkı dönmeyeceği için de yeni vergiler ve yeni zamlar kaçınılmaz olacaktır.
Her şeyin bol ama, alanın olmadığı bir piyasa, düşük fiyatlar zengini daha zengin yaparken, halkımızın büyük bir çoğunluğu fakirlik ve yoksulluğa sürüklenecektir.
Sosyal dengeler bozulacak, ahlaki değerler azalacak, aile içi huzursuzluklar artacak belki de bunalımlar ve intiharlar görülecektir.
Peki, ne yapmalı?
Bugüne kadar olanlar oldu. Bunu değiştiremeyeceğiz.
Bugünden sonra ise;
1. Bugünkü gelirinize güvenmeyin.
2. Dereyi görmeden paçaları sıvamayın.
3. Tasarruf yapın.
4. Zorunlu ihtiyaçlar dışındaki her şeyi erteleyin.
5. Mevcut iş yeri veya yeni bir iş yerine yatırım yapmayın.
6. Mümkünse borçlarınızı ertelemeyin.
7. Sakın borçlanmayın,
8. Mevcut paranızı harcamayın.
9. Kenarda para bulundurun,
10. Bize bir şey olmaz diyenlere sakın inanmayın.
bu bir alıntıdır.
emeğe saygı
ATTİLLA