FENERBAHÇENİN KURULUŞ VE GELİŞMESİ
1895 yilinda Modada oturan Ingilizlerin modern futbolu oynamaya baslamalari Fenerbahce Spor Kulubunun kurulmasinin ilk adimlariydi.
Deniz ogrencisi Fuat Husnu Kayacanin 1899 yilinda Fenerbahce stadinin bulundugu cayirda mesin yuvarlaga yaptigi vuruslar sirasinda arkadaslari Resat Denyal, Mehmet Ali ile dile getirdikleri "Ah bizde bit futbol takimi kurup oynayabilsek" ozlemi Turk gencleri arasinda Black Stocking FC kurulmasina sebep olmus.Fakat kulup monarsi rejiminin engellenmsini onlemek amaciyla hemen dagitilmis.
Bir kac gencinde katilimiyla ayni isimler 1902 senesinde bu kez Kadikoy Futbol Kulubu adi altinda toplandilar.Ancak daha sert hafiye baskini bu girisimi de engellemis.
1907 bir bahar gununde gene bir mac donusu Ziya, Ayetullah ve Necip cay icerlerken sonmeyen ideallerini bir kez daha basarmaya yonelirler.Monarsi rejimi artik gevsemis ve bu girisim bu kez tutunmus ve FENERBAHCE FUTBOL KULUBU bir daha kapatilmamak uzere kurulmus.
Fenerbahce Futbol Kulubunun ilk yonetim kurulu soyledir ; Ziya bey Baskan, Ayetullah bey Genel Sekreter ve Necip beyde Genel Kaptan ve Veznedardir.
Tabii kurulus yillari kolay olmamis zaman zaman futbolcu bulmakta zorlanmiz ve bir cok defa gemilerden odunc futbolcu alarak ligdeki mucadelesini surdurebilmis.1909 yilinda klubun adi Fenerbahçe Spor Kulubu olarak degisimis renkleride Sari-Beyazdan bugunku rengi Sari-Laciverete cevrilmis.1909-1911 yillari Fenerbahçemiz icin cok zor gecmis bir ara dagilma noktasina bile gelmis ancak adli uye kulubu kurtaran adam olmus.Lokali dahi olmayan klubun takimlari cok kotu durumdayken St.Joseph, Robert College ve Kadikoy numune Mektebinden topladigi genc futbolcularla Kulubun genc takimlari kurmus bir nevi alt yapisini olusturmus.Bu atilim basarisiz gecen 2 yilin ardindan Fenerbahceye hic yenilmeden ilk Sampiyonlugunu getirmis.
Bu sampiyonluk Fenerbahceye yasama gucu asilamis ve kulup Altiyol agzinda 2 odali bir lokale kavusmus.Balkan savasi nedeni ile yapilmayan 1912-1913 lig maclarindan sonra ust uste ve yenilmeden kazanilan 2 sampiyonluk Fenerbahce camiasi olusturmaya baslamis.Fenerbahcemiz ayni zamanda 1914 senesinde tertiplenen Genc takimlar sampiyonlugunuda kazanmis ve 10 yil icinde en cok sampiyonluk kazanmis takim olma unvanini alarak Ingilizler tarafindan verilen tarihsel sildide almaya hak kazanmis.
FENERBAHÇENİN GELİŞMESİ VE IŞGAL YILLARI
KUSDILI LOKALI
Fenerbahcemiz artik buyumeye baslamis kitleleri arkasindan suruklemeye basladigi yillarda artik Altiyolagzindaki 2 odali baraka kucuk gelmeye baslamis.20 Mart 1914 de gorkemli bir torenle Kusdilinde, dere kenarinda genis bahceli cok sirin 2 katli buyuk koske gecilmis.
Fenerbahcemiz bu Kusdili lokalinde 5 Haziran 1932 tarihinde cikan bir yangina kadar barinmis.Buyuk sohret ve sevgiyi bu lokalde kazanmisiz.Hatta Ulu onder Mustafa Kemal Ataturk un 5 Mayis 1918 deki tarihsel ziyaret ve takdirlerine bu guzel lokalde ulasmis ve nihayet kurtulus savasina silah ve insan kacirdigi ve isgalci guclere dusmanca
davranislarda bulundugu suclamalariyla sungu takmis bir Ingiliz birligi tarafindan bu lokalde iken bir sure kapatilip Baskani Bey Malta adasina surulmus.
Sn Dr.Rustu daglaroglu Kusdili lokali icin aynen su sozleri sarfetmis "Fenerbahcenin KUSDILI LOKALI spor tarihimizde ornegi olmayan cok zengin hareketli bir spor sitesini huviyetini tasimistir".Zamanin yonetim kurulu baskani Sn sanli Fenerbahcemize ilk tesisleri kazandiran kisi olmus ve tesis atagina once bir kayikhane, bir beton paten sahasi hemen yanina 2 tenis kortu yapilmis, buyuk salona da ring, gures minderi konup aletli jimnastik gerecleriyle bir spor sitesi yaratilarak burada gunun her saatinde canli faaliyetlere baslanmis.Bu lokal dar bir alanda 20 yi asan spor dalina hizmet vermeye calismismasi gunumuze kadar sadece Fenerbahce spor klubunun Kusdili lokalinde 1918-1932 yillarinda gorulmus.
ISGAL YILLARI
30 Ekim 1918 den 2 Ekim 1923 e kadar suren 5 yil suren isgal yillari o donemlerde yasanan en buyuk aciydi.Fenerbahcemiz basta futbolculariyla, uyeleriyle, tum yurttaslarimiza isik tutmus ve bir umut isigi olmuslar.Dusman takimlariyla yaptigi 50 futbol macinda en guclu Ingilizleri her yenisinde, acilar ve intikam duygulari icinde kivranan Turk ulusuna umit ve teselli kaynagi olmus ve her defasinda yurekten kutlanmisiz. 5 as futbolcumuzu Sakarya savasina gondermis olmamiza ragmen her gecen gun iddialarini artiran dusman takimlarini yenmeyi surdurmusuz. Baskanimiz Sabri Beyi Maltaya surmeleri bile milli gorevini engellemek bir yana daha yuksek azimle surdurmeye neden olmus.Lozandaki sulh heyetimize bile gurur verip destek olan ve heyet baskanina ;
"HEPINIZI MESERRETLE TEBRIK EDER , GOZLERINIZDE OPERIM"
kutlama mesajini gonderen General Harrington, kendi adina duzenlenen kupayi bile almasi ulusumuza armagan ettigi sayisiz mutlu ve anlamli anilar arasindadir..Iste Fenerbaheceyi Fenerbahce yapan aslinda bu olaylar.Hep lider olmusuz hep umut sacan takim olmusuz ozgurlukleri kisitlanan Turk ulusuna hep umit vermisiz.Inanin bu satirlari okurken tuylerim diken diken oldu, ve bir kez daha gurur duydum Fenerbahceli olmakla.
FENERBAHÇENİN BÜYÜMESİ VE BAŞARILARI
GOL YEMEYEN TAKIM
Istanbul liginin 1922-23 sampiyonlugunu yenilmeden ve gol yemeden 58-0 gibi dunya futbolunda esi olmayan skorla kazanan Fenerbahce takimi da iste bu donemin tumuyle yuksek okul mezunu veya ogrencilerinden olusan o unlu 11 soyleymis ;
Sekip Kulaksizoglu-Kamil Sporel (K), Cafer Cagatay-Kadri Goktulga, Ismet Ulug, Fahir Yenicay-Sabih Arca, Alaaddin Baydar, Zeki Sporel, Omer Tanyeri ve Bedri Gursoy.
Iste bu mithis 11 Fenerbahcemizin yurt icinde sevilmesi artik iyice saglamis aldigi tarihi basarilar sanli kulubumuzun temellerinin saglamlasmasinda buyuk katkilari olmus.Bugunku Fenerbahce onlarin sakatim, hastayim demeden sahalara firlayip hem dusman hem yerli rakipler karsisinda basaridan basariya kosmus bu yuksek kulturlu abilerimizin eseri ve bizlere armagani olmus.O zamanlar bu kadro senelerce konusulmus ve her turlu ovguye layik gorulmus.
O sene basarilarimizin bazilari soyleymis ;
- 26 Ekim 1923 de Romanyaya karsi oynayan ilk Ay-Yildizlli takima tam 7 futbolcu vermisiz,
-Ilk katildigimiz 1924 Paris Olimpiyatlarinda mucadele eden 11 in 6 Fenerbahceliymis,
-Tek gol dahi yemeden 58-0 gibi dunya tarihinde inanilmaza ve bir ilk daha imza atmisiz.
Bu coskulu sevgi o kadar buyukmus ki 5 Haziran 1932 Kusdili lokalimiz yaninca sevenlerimiz cok uzulmus klubumuze yardima kosanlarin basinda ulu onderimiz Buyuk
Ataturku gorunce teselli bulmusuz.Katibi umumi namina Hasan Riza imzali"Fenerbahce Spor Klubu Idare heyetine" hitaben gelen telgrafda su kelimeler yer almis ;
"YENI KLUP BINASI INSASINA YARDIM OLMAK UZERE, REISI CUMHUR HAZRETLERININ EMIRLERI VE IS BANKASI ILE HEYETI IDARE NAMINA 500 LIRA GONDERILMISTIR.ALINDIGINI ISAR BUYURULMASINI RICA ILE HURMETLERIMI TAKDIR EDERIM."
Telgrafin gercek anlam ve degeri (Bugunku tarih ile 70 Resat altini) dgilmis tabiiki.Gercek ve paha bicilmez deger, Buyuk Onderimiz
Ataturkun Fenerbahcemize olan sevgisiymis hic kuskusuz.
Rusen Esref Unaydin dan dinlenen bir ani
ATA mizin Fenerbahce klubune besledigi ozel sevginin derecesini gostermey yetiyor ;
10 Agustos 1928 cuma aksami Buyuk Onder 5 ziyaretcisiyle Dolmabahce sarayindadir.Bunlardan klup baskani Necmettin Sadak, Rusen Esref ve Mustafa Necati olarak 3 u Galatasarayli, Sabri Toprak ve Vasif Cinar olarak 2 side Fenerbahcelidir.Buyuk kurtarici o gun ezeli rakiplerin yaptiklari mac sonucunun 3-3 oldugunu sorup ogrendikten sonra ;
- Oyle mi ?! Zaten bizde burada 3 e 3 beraberiz, BENDE FENERBAHCELIYIM .. demis ve kendini Sabri Toprak ve Vasif Cinar ile isaretlemis.
Ataturk her firsatta Fenerbahceye olan manevi destegini surdurmus.Yangin dumanlarinin tuttugu 1932/1933 sezonunda 4 kategoride sampiyon olmus o felaketi geciren o degilmis gibi basarilarimizi surdurmusuz.
1.TÜRKİYE LİGLERİNİN BAŞLANGICI
1959 TÜRKİYE LİGİ VE FENERBAHÇE'NİN İLK ŞAMPİYONLUĞU
21 Subat 1959'da başlayan deplasmanlı Türkiye liginin ilk yıl şampiyonası 16 kulüp arasında 2 devreli ancak zaman azlığı nedeniyle Beyaz ve Kırmızı adlı 2 grup halinde tertiplenmiş. Grup birincileri 2 final maçıyla şampiyonu tayin etmiş.
Beyaz grupta : Fenerbahçe, İstanbulspor, Beşiktaş, Beykoz, Ankaragücü, Hacettepe, Altay ve İzmirspor mücadele etmiş.
Kırmızı grupta ise: Galatasaray, Karagümrük, Adalet, Vefa, Ankara Demirspor, Gençlerbirliği, Karşıyaka ve Göztepe mücadele etmiş.
Fenerbahçe 12 galibiyet ve 2 beraberlik alıp 26 puanla, namağlup grup birincisi olmuş, attığı 29 gole karşın kalede sadece 7 gol yemiş. Kırmızı grupta 20 puan alarak birinci olan Galatasaray ile finali 10 ve 14 Haziran 1959'da oynamış.
Ignace Molnar'ın yönetimindeki Fenerbahçe herkes tarafından favori gösterilmiş. 18.016 biletli seyircinin ödediği 237.000 lira dönemin hasılat rekoru olarak tarihe geçmiş. Son 54 maçında yenilgi yüzü görmeyen Fenerbahçe ilk profesyonel ligi finalinde Galatasaray'a, çok sert geçen bir karşılaşma sonucunda Metin Oktay'ın golü ile 1-0 mağlup olmuş. Basında son yılların en sert maçı olarak gündeme gelmiş, faulsüz futbolu ile bilinen Metin Oktay'ın 13.dakikada Özcan Arkoç'a salladığı kasti tekme sonucu Yugoslav hakem Markovic Metin Oktay'i ihraç etme teşebbüsünde bulunmuşsa da bu hareketi sahaya giren Galatasaraylı yöneticiler tarafından önlenmiş. Ağları yırtan gol olarak bilinen Metin Oktay'ın golü ise aylarca bakım görmeyen çürük ağlar sayesinde konu edilmiş olduğu Dr. Rüştü Dağlaroğlu tarafından kitapta özellikle belirtilmiş.
Finalin ikinci ayağı 14 Haziran 1959'da İnönü stadında, yine rekor olarak tarihe gecen 26.533 biletli seyircinin 355.866 lira ödediği maçta oynanmış. Fenerbahçe dört gün önce aşırı sertliğe göz yumduğu ve etki altında kalarak kararları değiştirerek maçı çığrından çıkardığını iddia ederek hakemin değişmesini istemiş, bu istek Federasyon tarafından kabul görmüş ve maça İtalyan hakem Francesca Liverani'yi atamış.
Maça ; Özcan - Saracettin, Basri, Naci (Kaptan) - Osman, Avni, Lefter, Şeref, Yüksel - Can ve Niyazi on biri ile maça başlamış. Baştan sona üstün bir futbol sergileyerek maçı 9, 44, 70, 72. dakikalarda Yüksel, Naci, Mustafa ve Şeref'in golleri ile 4-0 kazanarak rakibini surklase ederek ilk Türkiye 1. ligi şampiyonluğunu ilan etmiş. 160. ezeli rekabet maçında rakibini farklı yenen Fenerbahçe kupasını federasyon başkanı Faik Gökay'dan almış ve şampiyonluk turu atmış.
1959-60 Türkiye 1.Ligi ;
Türkiye liglerinin ikincisi 16 Ağustos 1959 pazar günü başlamış. İlk maçta Fenerbahçe Feriköy'ü 2-1 yenmiş. 38 maçta Şeref 36 maçta forma başarısı göstermiş. Atılan 88 golün 17'sini Lefter kaydederken kalede 17 gol görmüş ve ligi 60 puanla Beşiktaş'ın ardından 2. olmuş. 3.lüğü ise 58 puan alan Galatasaray almış.
Fenerbahçe ilk kez katıldığı Avrupa Şampiyon kulüpleri kupasının ilk turunda Macaristan şampiyonu Csepel'i Budapeşte'de elemiş, 2.turda Fransa şampiyonunu Paris-Soir gazetesine özel baskı yaptıran 2-1'lik sonuçla elemiş. 3.Turda ise Fenerbahçe elenmiş. Ligde şampiyonluğu kaybetmenin sebepleri arasında; Primi azaltmak, kamplarının kaldırılması, ve bu kararlara itiraz eden Genel Kaptan İsmet Uluğ'un istifası daha sonra Molnar'ın istifaya zorlanarak istifa etmesi gösterilmiş.
İlk logomuz
Şu anda Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı olan, Papazın Çayırı
1932'de kulüpte olan büyük yangın sonrası
1932'de kulüpte olan büyük yangın sonrası
1932'de kulüpte olan büyük yangın ile ilgili Olimpiyat Mecmuasi - 11 Haziran 1932
Fenerbahçe Stadı 1933
Fenerbahçe Stadı 1933
Fenerbahçe ile Galatasaray arasında tüm dostluğu bitiren 23 Şubat 1934'teki ünlü kavga
Şükrü Saraçoğlu
Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı 13 Şubat 1949
Mircea Lucescu - Fenerbahçe ilişkisi
Mircea Lucescu - Fenerbahçe ilişkisi
Mircea Lucescu - Fenerbahçe ilişkisi