RC Kit model arabaları güç tahrik tipi olarak ikiye ayrılırlar;

1.Nitro metanol yakıtla çalışan motorlu kit model arabalar.
2.Akü ile / Elektrik motorlu çalışan kit model arabalar.

YAKITLI MODEL ARABA (Nitro Rc) EKİPMANLARI

Bilindiği gibi model arabalar elektrikli ve yakıtlı olarak 2 ana sınıfa ayrılmaktadır. Yakıtlı ve elektrikli modellerin çalışma prensiplerinin farklı olması dolayısıyla, her sınıf için de farklı ekipmanlar gerekmektedir. Sizlere tanıtacağımız bu ekipmanlar model arabamızın çalışması için gerekli olan ve herhangi birinin bulunmaması durumunda arabamızı çalıştıramayacağımız türden ekipmanlardır. Şimdi yakıtlı model arabaların çalıştırılıp kullanılabilmesi için gerekli ekipmanları açıklamaya başlayalım.

Yakıtlı modellerin çalışabilmesi için gerekli ilk ekipman yakıttır. Model arabalarda kullanılan yakıt, benzin istasyonlarında satılan yakıtlardan faklı olarak nitro ve yağ içermektedir. Yakıtları, model arabanın üreticisinin tavsiye ettiği oranlarda nitro içeren türden almamız motor ömrü açısından önemlidir. Genelde yakıtın içindeki nitro oranı %10 ile %30 arasında değişmektedir. Model araba yakıtlarının bir diğer özelliği de yağlı yakıt olmasıdır. Yakıtlı model araba motorlarının kendine ait bir yağlama sistemi olmadığı için, yağlı yakıt sayesinde motor çalışırken aşınmaları önleyici ve motoru koruyucu bir yağlama sistemi sürekli devrede olmaktadır.



Yakıtlı model arabaların ekipmanlarından biri de buji ısıtıcısıdır. Buji ısıtıcısı, arabanın volanı dönerken motor kafasındaki bujiye temas ettirilerek bujinin motor kısmındaki telinin içeriden kor hale gelmesini ve pistonlara dolan yakıtın patlama yapmasını sağlamaktadır.




Ayrıca model arabamıza uzaktan yön verebilmemiz için bir de kumanda sistemi gerekmektedir. Kumanda sistemi, kumanda, 2 kanallı alıcı, servolar ve alıcı pilinden oluşmaktadır. Model arabalarda en yaygın kullanılan ana kumanda pistol (tabanca) tip olarak tabir edilen profesyonel kumandalardır. Kumanda sisteminde 1.resimde (kumanda) görülen tabanca tip kumanda verici konumundadır. 2.resimde (alıcı) görülen ve model arabanın üzerinde konumlandırılan alıcı ise kumandadan gelen sinyalleri alarak servolara (servo) iletir. Servolar ise içlerindeki küçük elektrikli motorlar ve bu motorlara bağlı aksamlar sayesinde tekerlekleri sağa sola döndürme ve motora giden yakıtı artırma azaltma işlemini yaparlar. 3.resimdeki (receiver pili) pil ise hem arabanın üzerindeki alıcının hem de servoların çalışabilmesi için gerekli gücü sağlayan ve şarj edilebilen türden pillerdir.




Yakıtlı model arabalarda volanın starterbox ile ya da pull start ile çalışma esasına göre farklı ekipmanlar kullanılmaktadır. Pull startlı bir model arabada ilk çalıştırma pull startın ipini çekme suretiyle olurken startbox kullanılan arablarda ise modelin volanını alttan elektrikli bir motor çevirmektedir.İlk resimde pull startlı bir motoru, diğer resimde ise starterbox görülmektedir. Starterbox'lar gerçek araba akülerinden ya da pillerden güç alarak çalışırlar.

Bunların yanında günlük yaşamda kullandığımız anahtar, alyan takımı, tornavida ve benzeri el aletleri de kullanılabilecek ekipmanlar arasındadır. Yukarıda sayılan ekipmanlardan herhangi birisinin olmaması model arabamızın çalışmamasına sebep olur. Bu açıdan yukarıda açıklanan ekipmanların hepsi ayrı ayrı önemlidir ve sürüş esnasında hepsinin hazır bulunması gerekmektedir.




Kaynak: Erkan Akıncı - Şükrü Balcı
HOBBYRC.COM


ELEKTRİKLİ ARABA EKİPMANLARI

Elektrikli arabalarda ekipman olarak en öne çıkan ürün elektronik hız kontrol ünitesidir (yani ESC = electronic speed controller). Elektrik motoruda ayni derecede önem teşkil eder. Çünkü yüksek hızlı motorları amper akım yönlendirmesi yüksek ESC ile kontrol edilip tam performans alınması mümkündür.

Bunun yanısıra elektrikli arabalarda yine hıza ve torka direkt etki eden iç aktarma oranıda önemli yer tutar.

Motor ucuna takılan motor pinyon ve bu pinyonun tahrik ettiği tahrik dişlisi (spur gear) arasındaki dişli aktarma oranı (ki bu oran arabanin kendi iç oranı da katılarak elde edilir) arabanın hızı ve torkunda büyük rol oynar. Bu oranlar belirlenirken motor sarımı ve yarışılacak pistin fiziksel durumu göz önüne alınarak belirlenir. Bu motor pinyon ve tahrik dişlisi (spur gear) diş kesitine göre 48P (pitch) ve 64P olarak iki ayri kesitte mevcuttur. Diğer dişli kesitleri mevcutsa da genel olarak bu iki diş kesiti kullanılır. 64p dişliler hız ve touring yarışlarda tercih edilir ve bazı imalatçıların kullandığı prezisyon imalat sayesinde "whisper theeth" yani "fısıltı dişli" olarak da adlandırılmaktadırlar, bunlar mekanik ses olarak fısıltı sesi çıkarırlar. Ancak arabanin dönen diğer mekanik aksamından da kendine has sesler çıkabilmektedir. 48p dişliler genelde torklu motorlarda kullanıma uygundur veya kısa pistlerde sert kalkış ve ani frenleme gerektirecek durumlarda tercih edilmektedir.

Ratio (yani aktarma oranı) belirlerken motor sarım sayısı göz önüne alınmalı, pistin durumu göz önüne alınmalıdır.

Ratio (aktarma oranı) iki şekilde hesaplanmaktadır :

Tahrik dişlinin (spur gear) diş sayısı / (bölü) Motor pinyon diş sayısı * (çarpı)
araba iç aktarma oranı = Ratio (aktarma oranı)


Araba iç aktarma oranı imalatçının kullandığı differansiyel çarkındaki dişli sayısı ile layshaft (yatık şaft) üzerindeki dişli sayısına göre ortaya çıkar. Bu arabanın kendi iç aktarma oranıdır ve kayış tahriklilerde olsun şaft tahriklilerde olsun araba kendi iç aktarma oranı differansiyel ile hareket aktarma şaftındaki dişli sayısına göre belli olur.

Örnek vermek gerekirse :
Tahrik dişlisi (Spur gear) diş sayısı = 116
Motor pinyon diş sayısı = 30
Araba iç aktarma oranı = 2.125
(116 / 30) * 2.125 = 8.21
Yani ratio (aktarma oranı) 8.21

Bu oranı ele alacak olursak hızlı kalkış gerektiren kısa parkuru olan pistler için uygundur.

Bu bahsettiğimiz ratio (aktarma oranı) hesaplaması imalatçıların tavsiye ettiği ve kendilerinin de kullandığı bir hesaplama yöntemidir, bunun dışında ikinci bir hesaplama şekli daha vardır ki bu pek tavsiye edilmez.
Tahrik dişlisi (spur gear) diş sayısı / (bölü) motor pinyon dişli sayısı = Ratio (aktarma oranı) Yine yukardakine göre örnekleyecek olursak 116 / 30 = 3.86
Yani ratio = 3.86

Elektrikli arabalar kayış veya şaft tahrikli olsa bile aktarma oranı hesaplaması aynıdır.

Dişli grubunun dışında motora tam performansla çalışma imkanı verecek besleme ünitesi olarak gördüğümüz Sub-C ebatlı pil grubundan oluşturulmuş 7.2V akülerde önemli yer tutmaktadırlar. El sarımı ve balanslanmış tuning motorlarda performansı en üst seviyeye çıkaran 3000 mAh (mili amper/saat) NiMh (Nickel Metal Hydride) alaşımlı akülerin kullanımı tatmin edici sonuçlar vermektedir. Ancak yine son dönemlerde 3300 mAh olan akülerinde kullanımı iyi sonuçlar vermiştir. El sarımı tuning motorlarin beslemesinde kullanılan NimH alaşımlı aküler hem yüksek performans hemde uzun kullanım süresi imkanı vermektedir. Bir diğer akü NiCd (Nicel Cadmium) alaşımlı akülerdir, bu tip akülerde fazla performans gerektirmeyen durumlarda ve motorlarda kullanılmaktadırlar. Her iki akü şarj edilebilir özelliktedir ancak alaşımları gereği şarjda farklılıklar göstermektedirler.

Elektrikli araba motorları tip olarak ikiye ayrılır, bu kullanım alanına göredir.

1-Tuning Motor : Daha çok hız için ve 4x4 Touring arabalarda kullanılır.
2-Stock Motor : Genelde Off-road (buggy) tarzı ve Big Foot tipi arabalarda kullanılır.

Tuning motorlar: Kendi içinde bobin sarım şekline göre ikiye ayrılır:

1-El sarımı : El sarımı ile yapılmış motorlar genelde yüksek devirli ve hızlı
motorlardır. Bunlarda balansı sağlamak için epoxy kaplama vardır, yüksek hızdan dolayı oluşacak balans sapmalarını bu epoxy ile dengelenmektedir. Bu tip sarımlı motorlar yüksek devirli olduğu için aküyü çabuk tüketirler. Ancak motor sürekli bakım ister, komutator, kömür bakımı süreklilik gerektirir, kullanıma göre motor ömrü değişkenlik gösterebilir.

2-Makine sarımı : Makine sarımı motorlarda çok yüksek devir yoktur ama tork vardır. Ralli tipi arabalarda tavsiye edilir. Bu tip sarımlı motorların ömrü uzundur ve aküyü çabuk bitirmezler.

Motorların teknik özellikleri her markaya göre değişkenlik gösterebilmektedir. Kullanılan malzeme, mıknatıs tipi, kömür malzemesi, vs. Kullanacağınız arabaya göre motoru belirlemek gerekmektedir.

Arabalarda yol tutma ve virajlarda savrulmadan dönme imkanı veren amortisörler de çok önemli yer tutar. Genel olarak arabalar plastik amortisör olarak sunulurlar, ancak aluminyum veya teflon kaplama amortisörler yüksek hızda yol tutuş ve yine yüksek hızda viraj dönüşlerinde savrulmayı en aza indirme özelliğine sahiptirler. Tabi amörtisörde kullanılan yay sertlik dereceside en önemli etkendir. Pist durumuna göre hangi sertlikte yay kullanılacağı iyi seçilmelidir. Genel olarak orta sertlikteki yay kullanılır.

Arabadaki dönen aksamlarda rulman kullanılması sürtünmeyi azaltacağından dolayı mekanik olarak hıza ve atalete artısı olacaktır. Bunun dışında arabada kullanılacak body (kaporta) aerodinamik yapısıda yol tutuşu ve hızlanmadaki süreçte etkin rol oynamaktadır.

Son yıllarda teknolojik olarak imalatçıların kullandığı materyal veya malzemeler sayesinde sağlam ancak fazla ağır olmayan estetik olarakda göze hoş gelen ürünler sunulmaktadır, bu vesile ile arabalarda ağırlığın azaltılması da hızın artmasına imkan sağlamaktadır.


Kaynak: Erkan Akıncı - Şükrü Balcı
HOBBYRC.COM