Siberian Husky - Sibirya Husky’si
Sibirya Husky’si, klasik köpek türleri tasnifinde, iş Köpekleri grubunda yer almaktadır. Köpekler, literatürde, çeşitli özelliklerine göre değişik adlar altında gruplandırılmışlardır.
Aile gruplarından biri Spitz olarak isimlendirilmiştir. Spitz, Almancada, sivi, sivri burunlu anlamına gelmektedir. Daha ziyade kurdu andıran sivri bir buruna sahip köpekler, bazı uzmanlarca bu aile adı altında toplanmaktadırlar.
İşte Sibirya Husky’si bu grupta yer almaktadır.
Tarihçe
Sibirya Husky’si, Chukchi = Çukçi’ler tarafından yetiştirilmiş kuzeyli bir köpek türüdür. Çukçi’ler, Sibirya'nın kuzeydoğu ucunda, Rusya Federasyonuna bağlı, Çukçi Özerk Cumhuriyetinde yaşayan bir halk topluluğudur. Nüfusları yaklaşık 15,000'dir. Çukçilerin bir bölümü Ren geyiği yetiştirir, bir bölümü de denizcilikle uğraşır. Çukçiler Husky’leri, yüzlerce yıldan beri, kar ve buzla kaplı ülkelerinde, kızak çekmek için kullanmaktadırlar.
Bu arada, kuzeyin bir başka yöresinde, Alaska'da XX . yüzyılın başlarında bir “altına hücum” devri yaşanmakta idi. Arktik bölgelerde yaşayan insanlar için, köpek hayatın ayrılmaz,vazgeçilemez bir parçasıdır. Dünyanın, özellikle Amerika'nın ve Kanada'nın türlü bölgelerinden, altına ulaşmak için gelen insanlar Alaska'ya gelen insanlar köpeklerini de birlikte getiriyorlar veya bölgeye yerleştikten sonra, köpeğin ne denli bir ihtiyaç olduğunu fark edip köpek getirtiyorlardı. Genellikle sağa,sola gitmek veya öteberi taşımak için kızaklara koşulan köpekler aynı zamanda da insanlar için önemli bir eğlence konusu da oluşturuyorlardı. Kızak yarışları en sevilen bir atraksiyon haline gelmişti. Nome ile Candle şehirleri arasındaki 408 millik parkurda yapılan kızak yarışları bir anda çok popüler oldu.
Tam bu sıralarda, kuzey bölgelerde dolaşıp duran kürk tacirleri, Sibirya'da Cukçi’lerin yetiştirdikleri Husky’leri fark edip Alaskaya taşıdılar. Husky’ler ilk defa Alaska'ya geldiklerinde yıl 1909 idi. Husky’ler, diğer rakiplerine göre daha ufak tefek ve daha uysal idiler. Bu yüzden başlangıçta pek ilgi çekmediler.Ancak bir yarışçı bunlarla ilgilendi ve 70 kadar Husky’yi Sibirya'dan ithal etti ve 1910 yılında yapılan yarışa hazırladı. Yarışçı, yarış için üç takım eğitti ve bu takımlar, yarışta, birinci, ikinci ve dördüncü oldular. Bu olayı müteakip Sibirya Husky’si Alaska'da baş köşeyi işgal etti. Yarışlar dışında da çok faydalı oluyorlardı.
Husky’ler şöhretlerinin zirvesine, 1925 yılında ulaştılar. Bu tarihte Nome şehrinde korkunç bir difteri salgını baş göstermişti. Husky’ler 340 millik bir mesafeyi devamlı koşarak, ilaç ve serum taşıdılar ve Nomi’lilerin hayatını kurtardılar. Artık bütün dünya onları tanımıştı. Bu gün, onların anısına Central Park’ta bir abide bulunmaktadır. Sibirya Husky’leri, Kanada'ya ve ABD’ye aşağı yukarı bu tarihlerde getirilmeye başlandı. Amerikan Köpek Klüpleri, bu türü, resmen 1930 yılında tescil ettiler. Husky’lerin birçoğu, ikinci dünya savaşında, Amerikan ordusunda, arama – kurtarma timlerinde görev aldılar.
Nihayet, Husky’ler ev köpeği ve show köpeği olarak ta şöhrete ulaştılar. Halen, Sibirya Husky’leri Arktik türler arasında en popüler olanlardan biridir.
Karakter Özellikleri
Günlük yaşamda, halk arasında, değişik türdeki bütün kızak köpeklerinden Husky adı ile bahsedildiği görülür. Gerçek Husky, iş bu yazının konusunu teşkil eden Sibirya Husky’sidir. Onu diğer benzer köpeklerden ayıran unsur karakteridir.
Kürk tacirleri, onları, başka diyarlara götürmeden önce, Husky’ler, Çukçi’lerin tüm hayatında, onların elleri, ayakları, dostları, kısaca her şeyleri idiler. Kızak çekmenin yanı sıra, Ren geyiği sürülerini güderler, bekçilik yaparlar, çoluk çocuk aile fertlerini eğlendirirlerdi.
En büyük vasıfları, Sibirya'nın çok sert iklim şartları altında yılmadan, yorulmadan gayet mutlu bir şekilde çalışmaları idi.
Bugün tüm dünyaya yayılmış olan bu köpekler genelde çok uysaldırlar. Neşeli, maceraperest, atik-tetik, bağımsız, zeki, yaramaz, bazen dik başlı olabilen bir karaktere sahiptirler. Bu cins, koşmayı ve saatlerce yorulmadan dolaşmayı, hareketi sever. Genellikle evdeki diğer hayvanlarla çok iyi geçinir. Ancak yabancı köpek ve kedilerden pek hoşlanmaz. İnsanlarla çok iyi dostluk kurar, bazıları ulur, toprağı kazar ve öteberiyi kemirir.
Bakım
Her yönü ile hareketli bir köpektir, kilometrelerce koşar ve her gün egzersiz yapmak ister. Güvenli bir sahada, tasmasız olarak koşup oynamaya bırakılabilir. Soğuk havadan hoşlanır, soğuk ve serin iklimlerde açıkta yaşayabilir. Ev köpeği olarak beslendiğinde, ideal olanı, hayatının bir kısmını ev içinde, bir kısmını ise dışarıda geçirmesidir. Tüyleri, en az, haftada bir iki defa fırçalanmalıdır.
Sağlık
Önemli Hastalıklar : Yoktur.
Küçük Sağlık Sorunları
PRA- Progressive retinal atrophy – Gözde,retina tabakasının,aşamalı olarak zayıflaması.
Distichiasis – Gözde,kirpiklerin anormal bir şekilde teşekkülü sonucu gözü tahriş etmesi.
Katarakt
Corneal Opacities – Gözde, korneanın merkezi bölümlerinde beyaz lekeler belirmesi.
Nadir Görülen Sorunlar
CHD – Canine Hip Dysplasia – Kalça kemiğinin anormal gelişmesi sonucufemür başının pelvik yuvaya rahatça oturmaması.
Glaucoma – Göz küresi içindeki sıvı basıncının artması.
Önerilen Tıbbi Testler : Göz ve kalça.
Yaşam Süresi : 11 - 13 yıl.
Form ve Fonksiyon
Sibirya Husky’si güçlü, hızlı koşan, iklim şartlarına dayanıklı, hafif bir arabayı veya kızağı belirli bir süre çekebilecek kuvvete sahip bir köpektir.Tüyleri, orta uzunlukta ve çift katlıdır. İç tüyler, yumuşak, sık ve düzdür. Üst tüyler az çok yatıktır.
Gözleri badem şeklinde, genelde mavi veya kahverengidir. Kulakları dik, tüylü ve uçları hafifçe yuvarlaktır. Boynu dik ve hayvana mağrur bir görüntü verir. Sırtı meyilsiz ve düzdür. Kuyruğu, adeta tilki kuyruğu gibi bol tüylüdür. Ayakları oval, orta büyüklükte ve parmak araları tüylüdür. Rengi, siyahtan duru beyaza kadar çeşitlilik arz eder.
Sibirya Husky’si Sizin İçin Doğru Bir Seçim midir ?
Soğuk bölgelere alışık, soğuğu seven, güçlü ve çok hareketli bir köpektir. Çok dost ve arkadaş canlısıdır. İnsanlara sadakati büyüktür. Koşup oynamayı ve bazen yaramazlık etmeyi sever. Çocuklarla iyi arkadaşlıklar kurar, ancak küçük çocuklar ile yalnız başına dolaşmaya çıkması, aşırı hareketli olması dolayı sile mahzurludur.
Derleyen
Süreyya Somer
Kaynaklar
Encyclopedia of Dog Breeds - D. Caroline Coile, Ph.D.
The Ultimate Dog Book – David Taylor