Stajın önemi
Zaman zaman üniversiteden hocalarımla öğrenciler hakkında sohbet ediyoruz.
Okul bittikten sonra öğrencileri bekleyen iş hayatının zorluklarından, öğrencilerin kendilerini yetiştirmek için okul dışında yapması gereken çalışmalardan söz ediyoruz.
Verdikleri eğitimin yanı sıra iş bulma konusunda da (özellikle Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu) hocalarımızın çabalarına şahit oluyorum.
Ellerinden geldiğince öğrencilerin işsizlik problemini hep birlikte aşmaya çalışıyorlar. Bu çabalar içinde öğrencileri iş hayatına hazırlamada önemli bir prova olan staj da var.
Yaz ayları staj aylarıdır. Birçok öğrenci stajına başladı veya başvuruları hala devam ediyor.
Mezun olduktan sonra iş başvurularında “deneyimsizlik” ciddi bir sıkıntı olarak karşımıza çıkıyor.
Dolayısıyla öğrenciler için staj yapmanın önemi giderek artıyor.
Ancak yakın çevremden ve verilen örneklerden de görüyorum ki henüz konunun ciddiyetine varmamış birçok öğrenci ve şirket var.
Öğrencilere sesleniyorum;
Kariyer ve kişisel gelişim açısından staj döneminizi iyi değerlendirin.
Zar zor bulunan stajları sadece bir zorunluluk ya da fotokopi faks çekmek olarak görmeyin.
Şikayet konusu olan bu görevlerin aslında genel iş akışı içerisinde kritik önem taşıdığını unutmayın.
Staja gerçek anlamda iş hayatına hazırlık olarak bakmalısınız. Ve nasıl bir işte çalışmak istediğinize karar vermede stajın size büyük yardımı olacağını bilmelisiniz.
Verimlilik konusunda staj yaptığınız şirketin bu konudaki politikası, stajyere verdiği öneminde elbette büyük etkisi vardır.
Ancak yine de size iş verilmesini beklemeyin. Ekibin bir parçası olun ve öğrenmek için tüm fırsatları değerlendirin.
Yaptığınız işi kesinlikle basite almayın ve kendinizden bir şeyler katmayı ihmal etmeyin.
İş görüşmeleri yaptığınızda, staj yapmayı sadece zorunluluk olarak görenlerden daha emin bir duruş sergilediğinizi fark edeceksiniz…
Sibel BAĞCI UZUN

---------------------------------------------------------------------

- İŞ EDİNMEDE STAJIN ÖNEMİ BÜYÜK...



Makine Mühendisleri Odası İzmir Şubesi tarafından, "Lisans eğitiminde teoriden pratiğe ilk adım: Staj" konulu bir seminer düzenlendi. Yerel Öğrenci Kurultayı olarak organize edilen toplantıda, Prof. Dr. Ali Güngör, öğrencilere "Staj dönemini iyi değerlendirin. Stajda bakan göz olmalısınız. Zamanınızı boşa geçirmemelisiniz" dedi.

Seminer, Prof. Dr. Ali Güngör başkanlığında, Endüstri Mühendisi Ogün İstanbul (Atay Holding), Bahar Er (BOSCH), Başak Ertaş Gödek (Delphi Packard) ve Ege Üniversitesi (E.Ü.) Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi B. Özkan Karaoğlu'nun katılımlarıyla gerçekleşti.

Seminerde, stajyerin gelecekte iş yaşamındaki önemi, Avrupa'da staj yeri statüsü ve endüstriyel işlevi, firmaların stajyerlerden beklentileri, stajyer seçim kriterleri, staj çalışmaları, öğrencilerin stajdan beklentileri ve yaşanan sorunlar ele alınarak incelendi.

İlk konuşmacı olarak söz alan E.Ü. Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Güngör, öğrencilerin staj ile ilgili olanakları iyi değerlendirmelerini, staj yeri seçiminde seçici olmalarını ve staj yapmış olmak için staj yapmamalarını söyledi. İş hayatına geçişi sağlayacak bu süreçte başarılı olabilmek için öğrencilere "Stajda bakan göz olmalısınız, zaman geçirmemelisiniz" diye öğüt verdi.

Stajın öğrencilik ile iş hayatı arasında bir süreç olduğu, bu risksiz ortamda öğrencilerin artılarını ve eksilerini görerek hatalarını telafi edebilecekleri, bu yüzden stajın hem öğrenciler hem de firmalar için önemli olduğu belirtildi. Delphi Packard İnsan Kaynakları Sorumlusu Başak Ertaş Gödek, stajyerleri mühendis seçer gibi seçtiklerini, stajyerin gelecekte şirketlerinde çalışabilecek kapasitede olup olmadığını düşünerek, stajyerin ne öğrenmek istediğini ilk referansta anlamaya çalıştıklarını belirtti.

Gödek, öğrencilerin yabancı dilini geliştirmesini ve staj sürecinde etkin ve iyi bir iletişimci olmalarını belirterek, "Her bir stajyer bizim çalışanımızdır. Arkadaşlarımız yeni bir mühendis gibi işe başlar. Bu doğrultuda stajyerlerin şirketimiz ile paralel bir dünyaya sahip olmasını isteriz" dedi.


---------------------------------------------------------------

Ama staj derken gerçek anlamda bir staj sürecinden söz ediyorum. Amacına uygun olamayan bir ortamda yapılan stajın size bir faydası olamayacağı gibi çok değerli olan zamanınızı da heba etmenize neden olacaktır.

Önce staj ve biraz deneyim ama

Eğitim sistemimizin önemli sorunlarından biri zorunlu branşlar dışında öğrencilere uygulamaya dönük staj imkanlarının sağlanmamasıdır. Zaten zorunlu olan stajlarında öğrencilerin staj defterlerine yazılanlar ve basılan kaşelerle sınırlı kaldığını biliyoruz. Stajyer öğrencilere uygulama yerine kuruluşlardaki angarya tabir edilen işlerin yaptırılması neredeyse geleneksel bir hal almış durumda.

Pek çok kuruluş işlerinin yoğun döneminde stajyerleri bedava yada ucuz iş gücü olarak kullanıyor. Bu yoğun iş dönemlerinde departmanlar stajyer talepleri konusunda birbirleri ile adeta yarışıyorlar Örneğin medya sektöründe bu tür stajyer istihdamı neredeyse sıradan bir hale gelmiş durumdadır [1].


Bizim iş yaşamımızda en çok zorlandığımız konulardan biri de yeni mezunların yetiştirilmesi için harcanan efordur. Bu nedenle kuruluşlar genç mezunların sıkça şikayet ettikleri gibi gerçektende genellikle belirli deneyimlere sahip nitelikte elemanlar ararlar.


Bunun nedeni yeni mezunların istisnalar dışında iş hayatı için gerekli minumum donanımlara sahip olmamalarıdır. Örneğin bazen basit bir ofis makinesinin kullanımı

( fax gibi) yada çağımızın olmazsa olmaz gerekliliği bilgisayar kullanımı yönünden yetkin olmayan gençler iş piyasasında kendilerine şans aramaktadırlar.


İstihdam ettiği personele hem ücret ödeyip hem de onun yetkinliklerini arttırmanın maliyetine katlanmak pek çok kuruluşun tercih etmediği bir yöntem olduğundan bu gençlerin iş bulma şansı düşük olmaktadır.

Bu konudaki önerilerimizi sıralayacak olursak ;


Staj yaparken ;


Bu konuda sizi kabul eden kuruluş konusu gerekli araştırmayı yapın size gerçekten staj imkanı sağlanacak mı yoksa yukarıda sıraladığımız olumsuz staj koşullarını mı yaşayacaksınız bilin. Genellikle İnsan kaynakları departmanı olan ve resmi girişimler sonucu stajyer talep eden kuruluşlar bu konuda daha güvenilir kuruluşlar olacaktır.


Staj yaptığınız kuruluşta geçen her gününüzün çok değerli olduğunu hiç unutmayın. Öğrenci mantığından (işin eğlence yanıyla ilgili ) biraz uzaklaşın ve bu dönemin iş yaşamına atılan adımın önemli bir parçası olduğunu hep hatırlayın.


Size iş başı eğitimi imkanı verdiklerinde yetkinliklerinizi arttırmaya çalışın bu konuda göstereceğiniz hızlı gelişim ve öğrenme isteği gibi özellikleriniz size ileride bir iş teklifi şeklinde geri dönebilir.


Unutmayın ki özellikle kurumsal yapıda ki pek çok kuruluş genç adayları bu tür stajlar sırasında izleyip yararlı olacağına inandıklarına iş teklifi yapmaktadırlar.


Yukarıdaki hususların dışında staj yaptığınız süre boyunca o kuruluşun kurallarına varsa personel yönetmeliklerine uyumlu olun.(mesai saatleri,giyim vb.) Dışarıdan gelen kişilerin kuruluşlarda daima daha fazla göz önünde olduğunu hep hatırlayın.


Ülkemizde Meslek liselerinin staj koşullarını düzenleyen yasa gereği bu öğrencilerin sosyal güvenlik vecibeleri okulları tarafından yerine getirilir ve işverenlerde yaşlarına uygun olan asgari ücretin % 30’unu kendilerine ücret olarak ödemekle yükümlüdürler.


Ancak belirli branşlar dışında[2] üniversite öğrencilerinin staj koşullarını düzenleyen herhangi bir yasa olmadığından bu öğrenciler önceki bölümlerde de belirttiğimiz gibi staj süresince ya kayıt dışı(ücretsiz) çalıştırılmakta yada asgari ücret seviyesinde ücretlendirilmektedirler.


--------------------------------------------------------------------------------

[1]Bazı medya kuruluşları yaygın biçimde yeni mezunları stajyer adı altında istihdam ederek ücretsiz çalıştırıyorlar.

[2] Hukuk öğrencilerinin staj dönemleri için yasal bir düzenleme söz konusudur.