1-Büyük Bir Türk Ailesi

Osmanlı imparatorluğu'nun kuruluşundaki sır,Türk gücü ve İslam imanının birleşmesinden doğan büyük kuvvette ve bu kuvvetin derin bir siyaset,ülkücülük ve teşkilatla birleşmesindedir.

Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşu gibi ,bu devletin büyük hakanı Fatih'in de zaferleri birtakım milli ve manevi sırlarla süslüdür.Bu sırların başında Fatih'i yetiştiren ailenin büyüklüğü vardır.Bu aile,seri halinde biri birinden büyük cihangirler yetiştirmiş bir hükümdar ailesidir.

2-Türk Devletlerinde Eski Bir Gelenek

Türklerde,ilim ve sanat adamlarına saygı,çok eski bir gelenektir.Hatta Türk geleneğinde ,ilim fikir ve keşif adamlarına hanlıklar,hazineler yanında birde ebedi ad,ebedi hayat verme anlayışı vardı.Destan kahramanı Oğuz Han,ilk deniz vasıtasını icad eden Türke 'Kıpçak' adını vermiş ve bu isim yalnız büyük bir Türk kavminin değil,aynı zamanda geniş bir vatan toprağının adı olmuştu.

Destanların söylediği Uluğ Türklerden,Oğuz'un tamam bilicisi Dede Korkutlardan tutunuz da,tarihlerin söylediği Bilge Tonyukuklar,Yusuf Has Hacibler,Göktürklerin ata-hocaları,Selçuk şehzadelerinin hemen bütün atabekleri ve nihayet Fatih Sultan Mehmed'in,hepsi biri birinden alim,şair,mütefekkir ve inanmış hocaları,hep bu geleneğin,medeniyet tarihimizde derin vazife görmüş aydın simalarıdır.

3-Osmanlı Cihangirlerinin Sanat ve Kültür Hayatları

Hükümdarlar,devirlerinin büyük şairleri arasında idiler;Türkçe,Arapça şiirler söyleyecek,Farsça Divanlar düzenleyecek kadar,çağlarının en makbul kültür ve sanat dillerini biliyorlardı.

Burada şu noktayı belirtmek gerekir ki,yeryüzünde klasik Şark edebiyatının hakim olduğu çağlarda divan şairi olmak asla kolay değildir.

İkinci Murad'ın,haftada iki defa alim ve şairleri sarayında toplayıp,ilim ve şiir sohbetleri düzenlediği,onlarla kültür sohbetleri yapmaktan derin zevk aldığı bilinir.

İkinci Mehmed,söyleyişleriyle,devrin büyük şairi ve hocası Ahmed Paşa ile şiir yarışmaları yapabilecek bir şiir ve sanat seviyesine ulaştırmıştı.


4-Tasavvuf Terbiyesi

Tasavvuf,fetih yıllarındaki Türk ruhunu lezzetle sarmış,büyük bir vicdan ve insanlık terbiyesiydi.Bu anlayışta insanları Türk ve Müslüman oldukları için sevmek gibi bir inhisar yoktur.Rum veya Hristiyan oldukları için hakir görmek de makbul değildir.Bu anlayışta insanları sadece insan oldukları için sevmeyi emreden bir ses vardır.Bütün insanların Allah'tan geldiklerine,yine Allah'a döneceklerine inanıldığı içinde,tasavvuf terbiyesinde insanları sadece sevmeyi değil,aziz ve mukaddes bilmeyi emreden bir anlayış vardır.Türkler bu ilahi sevgiye,üstelik bir milli renk ve bir Türk ruhu vermeye muvaffak olmuşlardır.

Tasavvuf iman ve terbiyesine saygı ve anlayış göstermeleri,Osmanlı sultanlarının halk tarafından daha çok sevilmesini sağlamıştı.

Tabi bu yazdıklarım sadece 4 tanesi.Daha nice örnekerde bulabiliriz.